Elon Musk

Rruga për t’u bërë njeriu më i pasur në botë nuk është e lehtë, por si ia doli Elon Musk të renditet i pari në listën e Forbes?

Pasi financoi fushatën e Donald Trump dhe u bë një nga aleatët kryesorë të presidentit të zgjedhur amerikan, Elon Musk po angazhohet gjithnjë e më shumë në politikën evropiane nga mbështetja e së djathtës ekstreme në Gjermani deri tek sulmi ndaj kryeministrit britanik.

Musk është personi më i pasur në botë me një pasuri prej 421.2 miliardë dollarësh (403.3 miliardë euro), sipas Forbes, por nuk ishte e thjeshtë për sipërmarrësin afrikano-jugor.

Gjatë rrugës kishte shumë vështirësi.

Pavarësisht se ishte në krye të kompanive si Tesla dhe SpaceX, ai u dëbua disa herë nga ndërmarrjet e tij, pati dështime të shumta raketash dhe ishte një fillim i ngadaltë përpara se epoka e automjeteve të tij elektrike të lulëzonte vërtetë.

Ja një vështrim prapa në dështimet dhe sukseset që mbështesin karrierën e tij.

Vitet e para

Elon Musk ka lindur më 28 qershor 1971, në Pretoria, Afrika e Jugut.

Sipërmarrja e tij e parë e biznesit ishte në moshën 12-vjeçare, kur ai shiti kodin për lojën luftarake për PC Blastar për 500 dollarë (460 euro) te revista PC and Office Technology.

“Ishte një lojë e parëndësishme, por më e mirë se Flappy Bird”, tha Musk.

Pas mbarimit të shkollës së mesme në Afrikën e Jugut, ai u transferua në Kanada, ku studioi në Queen’s University në Kingston në Ontario për dy vjet.

Por ai mbaroi studimet e tij në SHBA në Universitetin e Pensilvanisë dhe fitoi një diplomë në fizikë dhe ekonomi.

Për të paguar qiranë kur ishte student në Pensilvani, Musk dhe një shok klase morën me qira një shtëpi me 10 dhoma gjumi dhe e shndërruan atë në një klub nate.

Musk më pas studioi për doktoraturë në Universitetin e Stanfordit, por u largua nga programi vetëm dy ditë pasi filloi dhe vendosi të punonte në dot-com bubble.

Fillimi i pasurisë së tij

Musk më pas themeloi Zip2 me vëllain e tij Kimbal në 1995.Ishte sipërmarrja e parë e Musk dhe ofroi softuer online udhëzues të qytetit për gazetat.

Pa para, Musk në fakt jetonte në zyrë.

Me nisjen e biznesit, kompania Compaq bleu Zip2 në një marrëveshje me vlerë mbi 300 milionë dollarë (278 milionë euro).

Në vitin 1999, Musk më pas lançoi X.com, një kompani bankare në internet.

Një vit më vonë, X.com u bashkua me kompaninë fillestare financiare Confinity të themeluar nga Peter Thiel dhe u formua PayPal.

Elon më pas u emërua CEO i PayPal, por kjo nuk zgjati shumë.

Pas shumë mosmarrëveshjeve rreth markës dhe mikro-menaxhimit, Musk u pushua nga PayPal në 2000 ndërsa ishte me pushime në Australi.

“Ky është problemi me pushimet”, tha ai.

Por ai ende kishte një aksion në PayPal, dhe kur eBay bleu kompaninë në vitin 2002, Musk mori 165 milionë dollarë (150 milionë euro).

“Jashtë kësaj bote”

Me 100 milionë dollarë nga paratë e PayPal, ai themeloi kompaninë Space Exploration Technologies, e njohur si SpaceX, në vitin 2002.

Qëllimi i tij ishte të bënte fluturimin në hapësirë ​​10 herë më të lirë.

Duke dëshmuar se kritikët e kishin gabim, SpaceX filloi të zhvillonte kapsulën hapësinore Dragon në fund të 2004.

Ajo u quajt Dragon në një goditje ndaj atyre që thanë se ai nuk mund ta bënte atë dhe si referencë për këngën “Puff the Magic Dragon”.

Në vitin 2010, anija kozmike bëri udhëtimin e saj të parë dhe u bë anija e parë kozmike e ndërtuar dhe e operuar në mënyrë komerciale që u rikthye me sukses nga orbita.

Por Musk po bënte edhe lëvizje në Tokë.

Në vitin 2004, ai filloi të investojë në kompaninë e veturave elektrike Tesla.

Aty mori një rol aktiv dhe ndihmoi në zhvillimin e veturës së parë tërësisht elektrike, Roadster.

Në vitin 2006, Musk u emërua si kryetar i Tesla.

Gjatë kësaj kohe, ai erdhi me idenë për kompaninë energjetike SolarCity, për të cilën ai vendosi kushërinjtë e tij në krye në vitin 2006.

Ndërsa Tesla më vonë do ta blinte kompaninë në një marrëveshje me vlerë 2.6 miliardë dollarë (2.3 miliardë euro).

Në vitin 2007, Musk organizoi një grusht shteti në sallën e bordit të Teslas dhe rrëzoi Martin Eberhard si CEO.

Një vit më vonë, gjatë krizës financiare, Tesla mori 40 milionë dollarësh (36 milionë euro) për të shpëtuar nga falimentimi, shumë kjo e mbledhur nga investitorët dhe gjithashtu nga pasuria personale e Musk, i cili pas kësaj u emërua CEO i kompanisë.

Por, as SpaceX, as Tesla, e as SolarCity nuk po shkonin mirë dhe po humbnin para.

Musk jetonte nga kreditë personale.

Mirëpo, në dhjetor 2008, SpaceX fitoi një kontratë 1.5 miliardë dollarë (1.3 miliardë euro) me NASA-n për të ofruar furnizime në hapësirë.

Ndërkohë, Tesla siguroi më shumë investitorë të jashtëm dhe në vitin 2010, mbajti një ofertë publike fillestare dhe mblodhi 226 milionë dollarë (209 milionë euro).

Gjatë kësaj kohe, SpaceX vendosi shumë rekorde dhe furnizoi Stacionin Ndërkombëtar Hapësinor disa herë.

Kompania ndërtoi gjithashtu Falcon 9, raketën më të fuqishme të SpaceX.

Në vitin 2020, SpaceX bashkëpunoi me NASA-n për të nisur astronautë në hapësirë ​​dhe kompania pati fluturimin e parë operativ njerëzor në hapësirë, duke dërguar katër astronautë në ISS.

Në të njëjtin vit, Tesla iu bashkua S&P 500.

SpaceX që atëherë ka nisur nëntë misione me ekuipazh si pjesë e programit të NASA-s.

Sipërmarrjet e tjera të biznesit të Musk

Megjithatë, Musk ndoqi edhe ide të tjera.

Në vitin 2013 ai botoi një letër të bardhë në një tren me shpejtësi të lartë Hyperloop që teorikisht mund të transportonte pasagjerë nga Los Angeles në San Francisko në 30 minuta.

Në vitin 2015, Musk bashkëthemeloi OpenAI, një kompani kërkimore jofitimprurëse që synon të sigurojë përfitime nga Inteligjenca Artificiale për njerëzimin.

Më vonë ai u largua nga bordi për të shmangur konfliktet me Teslan, e cila po ndërton AI-n e saj për veturat që drejtojnë vetë.

Kjo kompani do të vazhdonte të krijonte ChatGPT, duke çuar në një epokë të re të mjeteve me AI.

Në vitin 2016, Musk filloi The Boring Company, e cila synon të ndërtojë një rrjet tunelesh si nën tokë ashtu edhe përreth qyteteve për udhëtime me shpejtësi të lartë.

Në vitin 2017, Musk themeloi Neuralink, kompani kjo e cila zhvillon pajisje për t’u implantuar brenda trurit të njeriut.

Në fillim të vitit 2024, pacienti i parë Noland Arbaugh mori një implant truri, gjë që i mundësoi atij të luante shah në internet duke përdorur mendjen e tij.

Musk bleu Twitter në vitin 2022 për 44 miliardë dollarë (41 miliardë euro), duke riemërtuar përfundimisht platformën si X, duke riparuar moderimin e përmbajtjes së saj dhe duke përdorur platformën për të përhapur pikëpamjet e tij politike.

Hulumtimet kanë zbuluar se Musk mund të ketë modifikuar algoritmin e X për të rritur postimet e tij në platformë.

Jeta personale

Raportohet se në vitin 2008, Musk u divorcua nga gruaja e tij e atëhershme Justine.

Djali i tyre i parë vdiq nga sindroma e vdekjes së papritur të foshnjave (SIDS) kur ishte vetëm 10-javësh.

Më vonë çifti pati djem binjakë dhe trenjakë.

Në vitin 2020, Musk dhe këngëtarja Grimes patën një djalë, të quajtur X Æ A-12, ose shkurt X.

Në vitin 2021, ai pati një vajzë me Grimes e cila quhet Y.

Musk në vitin 2021 tha se rënia e shpejtë e nivelit të lindjeve është “një nga rreziqet më të mëdha për qytetërimin.

“Nuk mund ta theksoj sa duhet, nuk ka njerëz të mjaftueshëm”, deklaroi miliarderi.

Musk tani thuhet se ka të paktën 12 fëmijë, duke përfshirë një ekzekutiv në kompaninë e tij Neuralink.

“Unë kam shumë fëmijë dhe inkurajoj të tjerët të kenë shumë fëmijë”, tha ai.

Telashet

Musk ka bërë komente të diskutueshme. Në vitin 2018, ai ofroi të ndërtonte një nëndetëse për të shpëtuar 12 djem dhe trajnerin e tyre të futbollit që ishin ngecur në një shpellë në Tajlandë.

Një zhytës britanik tha se veprimet e Musk ishin një marifet marketingu.

Si përgjigje, Musk e quajti zhytësin një “Pedo” në Twitter (tani X).

Ai gjithashtu bëri një sërë pretendimesh të kontestuara në rrjete sociale në lidhje me pandeminë COVID-19.

Ai fillimisht e quajti COVID-19 “çmenduri” dhe tha se fëmijët janë “në thelb imunë” ndaj virusit.

Musk gjithashtu u fut në telashe me autoritetet në vitin 2018 pasi tha në Twitter se po konsideronte ta merrte Teslan private me 420 dollarë (386 euro) për aksion, duke shtuar: “Financim i siguruar”.

Komisioni i Letrave me Vlerë ngriti një padi kundër tij, duke e akuzuar për “deklarata të rreme dhe mashtruese”.

Musk u pajtua me SEC dhe ai dhe Tesla pagoi secili një gjobë prej 20 milionë dollarësh (18 milionë euro).

Tesla u urdhërua gjithashtu të caktojë një komitet për të mbikëqyrur komunikimet e Musk.

Miliarderi gjithashtu nuk është i panjohur për grindjet dhe kompanitë e tij janë përfshirë në padi të shumta.

Vitin e kaluar, ai u përball me një pezullim të përkohshëm të platformës së tij X në Brazil, mes një grindjeje të gjatë me një gjykatës brazilian për keqinformim.

Musk e quajti gjyqtarin, Alexandre de Moraes, një “diktator të keq”.

Së fundmi, ai hodhi mbështetjen e tij pas presidentit të zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, pas një atentati në Pensilvani dhe ka qenë i zëshëm për pikëpamjet e tij politike.

Postimet e tij gjatë zgjedhjeve në SHBA mblodhën miliarda shikime, pavarësisht se disa prej tyre promovonin pretendime të rreme ose mashtruese, sipas Qendrës Kundër urrejtjes Dixhitale (CCDH), e cila ka raportuar gjerësisht për gjuhën e urrejtjes në X që nga marrja e pushtetit nga Musk.

Musk e quajti organizatën “me të vërtetë të keqe” në vitin 2023 dhe i paditi ata pas raportimit të tyre për ndryshimet në X.

Ndryshe, tani ai ka shkaktuar polemika në Evropë me mbështetjen e partisë së ekstremit të djathtë të Gjermanisë, Alternativa për Gjermaninë (AfD) dhe për sulmet e tij kundër kryeministrit të Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer.