Mix
‘Këtu fillon mjekësia moderne’, mjekët egjiptianë u përpoqën të operonin një tumor në kokë 4500 vjet më parë
Është operacioni më i vjetër i njohur mbi një pacient me kancer, theksojnë shkencëtarët në revistën Frontiers of Science
FOTO ILUSTRUESE
Arkeologët kanë gjetur prova të qarta se mjekët në Egjiptin e lashtë u përpoqën të trajtonin tumoret kancerogjene të trurit te një i ri që jetoi 4300 deri në 4600 vjet më parë. Është operacioni më i vjetër i njohur mbi një pacient me kancer, theksojnë shkencëtarët në revistën Frontiers of Science.
“Këtu fillon mjekësia moderne”, theksojnë ata.
Kafka datohet midis 2686 dhe 2345 para Krishtit dhe ishte i një burri rreth 30-35 vjeç. Në të u gjetën dëshmi të një tumori të madh kancerogjen dhe më shumë se 30 lezione nga metastazat. Gjëja interesante ishte se disa nga lezionet kishin shenja rreth tyre nga një objekt i mprehtë, ndoshta metal. Kjo do të thotë se mjekët e asaj kohe ishin përpjekur të kryenin një operacion për t’i shpëtuar jetën.
KAFKA
Edhe nëse do të dështonin, përpjekja e mjekëve egjiptianë për të trajtuar njeriun do të kishte qenë e avancuar për kohën, thonë shkencëtarët, megjithëse ata vërejnë se ne nuk mund të dimë të dhënat e plota mjekësore të burrit dhe atë që ai po përjetonte. Rasti i pacientit me kancer nga Egjipti i lashtë është 700 deri në 1000 vjet më i vjetër se ai që njohim sot, i cili daton në 1600 para Krishtit.
Gjendet në një papirus të asaj kohe që ndoshta kopjon një tekst edhe më të lashtë. Aty regjistrohen raste të ndryshme të kancerit të gjirit, por cilësohen si “të pashërueshëm”. Studiuesit gjithashtu studiuan kafkën e një gruaje që ishte rreth 50 vjeç kur vdiq midis viteve 664 para Krishtit dhe 343 para Krishtit, gjithashtu në Egjiptin e lashtë. Ajo gjithashtu kishte prova të një tumori kancerogjen në kafkën e saj, si dhe një traumë me forcë të mprehtë në kafkë. Plagët ishin shëruar, një tjetër tregues i nivelit të avancuar të mjekësisë në atë kohë.
