Lidhu me ne

Mix

Historia e mësuesit të varfër Noah Webster, i cili revolucionarizoi arsimin në SHBA

Historia e mësuesit të varfër  Noah Webster, i cili

Pas fitores se pavarësisë nga Britania, Shtetet e Bashkuara ishin ende të varura nga Anglia në shumë mënyra dhe kishte beteja të tjera për t’u fituar ende.

Një nga më të rëndësishmet prej tyre ishte arsimi dhe arsimimi në një gjuhë amerikane dhe jo atë britanike. Kjo është historia e Noah Webster, një mësues i varfër nga Connecticut.

Në 1782, kur ai ishte njëzet e katër vjeç, shkoi te takonte Dr. Ezra Stiles, president i kolegjit Yale ku ishte diplomuar.

Dr. Stiles, këtu është dorëshkrimi për të cilin ju thashë, libri drejtshkrimor që ia kam treguar Thomas Jefferson, James Madison dhe njerëzve në Princeton dhe Universitetin e Pensilvanisë“.

Do të jem i lumtur ta shikoj. Por jam shumë i interesuar për idetë tuaja mbi arsimin. A do të jetë ky drejtshkrim i pari i një serie?“.

“Po, një seri tekstesh shkollore të krijuara për të revolucionarizuar të gjithë sistemin e arsimit amerikan. Ai që kemi tani s’mund të quhet amerikan. Tekstet tona e kanë origjinën në Angli. Historia jonë, gjeografia jonë, ndjenjat tona publike janë të gjitha shumë të ndikuara nga britanikët. Pres që pas këtij drejtshkrimi të vazhdoj me një gramatikë dhe më pas një kendim, Dr. Stiles. Shpresoj të arrijmë tre gjëra: të thjeshtojmë dhe njësojmë gjuhën tonë dhe të vendosim një rregull të përbashkët për drejtshkrimin dhe shqiptimin; t’i ofrojmë të rinjve mësime morale pa atmosferën e madhështise që e rrethon tani; dhe të promovojmë një frymë patriotizmi. Amerika duhet të jetë po aq e pavarur në letërsi sa është në politikë”.

Dr. Stiles iu afrua dhe i hodhi dorën mbi supe Webster-it.

Unë jam shumë i interesuar për këtë”, tha ai. “Në të vërtetë, në këtë libër tuajin shoh një forcë të madhe. Por druaj se ju i jeni qasur me shumë frikë. Instruktori Amerikan është një titull shumë modest për një libër të tillë. Unë sugjeroj që ta quani Instituti Gramatikor i Gjuhës Angleze. Me siguri do të konsideroheni mendjemadh. Do të sulmoheni nga të gjitha anët. Por qëllimi juaj është i denjë për një lufte të tillë”.

Ju po propozoni, Dr. Stiles, që unë të vendos veten, si një autoritet absolut“.

Unë po propozoj më shumë se kaq”, tha pedagogu i madh, “Unë po propozoj që ju të bëheni gjykates i gjuhës këtu në Amerikë“.

Historia e mësuesit të varfër  Noah Webster, i cili

Instituti Gramatikor i Noah Webster-it, megjithë sulmet dhe talljet, fitoi popullaritet të menjëhershëm. Por Webster i kishte shitur të drejtat e autorit për disa qindra dollarë dhe ishte po aq i varfër, sa kishte qenë më parë.

Ai udhëtoi nëpër Amerike, duke predikuar doktrinën e tij të nacionalizmit, redaktoi thellësisht, një publikim të quajtur Revista Amerikane, më pas botoi një seri esesh të njohura të filozofisë së thjeshtë nën titullin, “The Prompter”, duke marrë pjesë aktive në çështjet publike.

Historia e mësuesit të varfër  Noah Webster, i cili

Në vitin 1793 ai bashke me familjen shkoi në New York duke marrë përsipër redaktimin e gazetës Minerva Amerikane. Pikëpamjet e tij editoriale hasën në kundërshtime të dhunshme dhe në maj të vitit 1800, ai hoqi dorë nga kjo punë.

Çfarë do të bësh tani?”, e pyeti bashkëpunëtori i tij Samuel Bayard.

Do te përfundoj punën që kam ëndërruar prej vitesh. Jam gati të përpiloj një fjalor të plotë, Bayard. Unë jam gati të regjistroj gjuhën amerikane“.

Ai mendonte se do ti duheshin rreth pesë vjet për të përfunduar fjalorin e tij. Por ai shpejt e kuptoi se ishte një sipërmarrje të cilës mund t’i kushtonte tërë jetën e tij. Ai donte t’i përfshinte të gjitha fjalët e gjuhës së “gjallë” angleze. Deri në vitin 1813 ai zotëronte njëzet gjuhë. Ngadalë, mundimshëm, orë pas ore e vit pas viti, ai e mblodhi materialin e tij.

Detyra dukej e pafundme, puna shpesh zhgënjyese. Por Noah Webster ishte një njeri i përkushtuar. Ai ishte një dijetar që nuk bënte kompromis me qëllimin e vet. Fjalorin e endërruar e perfundoi vetëm në vitin 1828, kur Webster ishte shtatëdhjetë vjeç.

Sot në Shtetet e Bashkuara emri “Webster” është pothuajse sinonim i “fjalorit” dhe drejtori i shkollës në Connecticut, ka zënë vendin e tij të merituar në Panteonin e Artë Amerikan të Famës.

Vazhdo leximin

MË TEPËR

Radar5 orë më herët

Korea e Veriut dërgoi 14 mijë trupa në Ukrainë dhe 16 000 kontenierë me armatime

Agjencia “Reuters” publikon së fundmi një investigim të vetin për linjën e furnizimit të Rusisë nga Korea e Veriut gjatë vitit...

Radar7 orë më herët

“Where to pee in Gjirokastra?”

Nga Auron Tare Pa mbërritur në oborrin e Gjimnazit “Asim Zeneli” në rrugicën kryesore që futesh në Palorto, pashë nja...

Mix7 orë më herët

Si të bëhesh viral në Youtube? MrBeast ndoqi këtë strategji

Nëse keni ndjekur YouTube-in gjatë dekadës së fundit, është e pamundur të mos keni hasur emrin e tij, MrBeast, ose...

Kioske1 ditë më herët

Pse befasohemi nga dhuna ?

Nga Lutfi Dervishi Dhunë në familje, dhunë në shkollë, dhunë në rrugë, në punë, në çdo skutë të shoqërisë. Dhunë...

Kioske1 ditë më herët

Si do të justifikohet Berisha pas humbjes së zgjedhjeve?

Shkruar nga Spartak Ngjela Saliu nuk do të pranojë humbjen, sepse ajo e largon nga kreu i Partisë Demokratike. Shumë...

Radar1 ditë më herët

Donald Trump: Lufta në Ukrainë, nuk është lufta ime. Atë e nisi Biden, duke e financuar me miliarda dollarë

Presidenti amerikan qartëson statusin e tarifave ndaj pajisjeve elektornike të importuara nga Kina. Përmes rrjeteve sociale, Donald Trump, paralajmëron se...

Mix1 ditë më herët

Horoskopi ditor në Podiumi.com

DashiTë lindur më: 21 Mars – 19 PrillTë hënën një ditë pozitive e favorizuar nga Jupiteri, që sjell me vete...

Mix1 ditë më herët

Një fakt i çuditshëm shkencor? – Fiku nuk është frut. Është lule

Më saktë, fiku është një lule e përmbysur. Ndryshe nga një mollë që lulëzon në mënyrë të dukshme, lulet e...

Radar1 ditë më herët

Politkë dhe Big Brother, Shpëtim Idrizi reagon për shuplakën që iu dha Gjestit

Pas përplasjes fizike në “Big Brother VIP Albania”, ku Jozi goditi me shuplakë Gjestin – një situatë që u përfol...

Mix1 ditë më herët

Dëmet që shkakton migrena në trup, përveç dhimbjes së kokës

Sëmundjen e migrenës edhe nëse nuk e vuani apo përjetoni vetë, me siguri e keni dëgjuar të përmendet shpesh. Është...

Facebook