Lidhu me ne

Mix

Mjeku Tritan Kalo: Lija e majmunit, si fillon sëmundja dhe sa zgjat

Informimi në kohë pakson panikun si dhe daravit mjegullnajën gjithollogjike, mjaft e shprehur këto dy vitet e Pandemisë së Sars-Cov2/Covid-19, dhe e cila reaktivizohet e përfton nga rrethanat kur sapo kërkohet protagonizëm mediatik.

Është një tendencë mbarëbotërore këto vitet e fundit, që njerëzia të mbahet në presion informativ panik-ndjellës: Pandemia e Sars-Cov2/Covid -19, Luftë në Ukrainë dhe pasojat e saj mbi zinxhirin udhqyes të popullatës botërore, Hepatiti enigmatik kryesisht në fëmijët, dhe tani Lija e Majmunit.

Disa fjalë në lidhje me Lijën e Majmunit (Monkey pox), për të cilën flitet shpeh e zhurmohet jo pak nëpër organet e shtypit viziv e atij të shkruar këto kohët e fundit. Lija e majmunit është një sëmundje jo e rëndë virale, e cila u zbulua në 1958 dhe rasti i parë human u raportua më 1970 në Republikën Demokratike të Kongos, e më pas edhe në mjaft vënde të tjera të Afrikës Qëndrore e Perëndimore.

Njeriu infektohet nga kontakti direkt me kafshët, por edhe nga kontakti me një person tjetër të infektuar. Periudha e fshehtë (e inkubacionit) e sëmundjes varion nga 7-14 ditë (por mundet të shkojë nga 5-21 ditë).

Sëmundja fillon me ethe, dhëmbje koke e muskujsh, lodhje mjaft të shprehur si dhe zmadhim të gjëndrave limfatike anash qafës, poshtë nofullës ose në rrëzë të kofshëve, në një anë ose në të dy anët e trupit. 2-3 ditë më pas zhvillohet rashi (njollat e kuqe) fillimisht në fytyrë e më pas ato përhapen në të gjithë trupin.

Lezionet në lëkurë progresojnë në stadet e mëposhtëme para rënies së tyre: makula (njollë e kuqe), papula, fshikza (vezikula), pustula dhe krusta (koriçka).

Sëmundja zgjat 2-4 javë. Ecuria në përgjithsi është e favorshme dhe vdekshmëria mjaft e ulët në vëndet jo endemike, jo afrikane. Deri më sot që nga zbullimi i saj, nuk janë përshkruar Epidemi të shkaktuara nga “Monkey pox”. Lija e Majmunit për nga klinika si dhe lezionet e lëkurës duhet diferencuar kryesisht me Lijën e Dhënve (VARICELËN), një sëmundje e përhapur jo pak kohët e fundit në vëndin tonë, dhe një sëmundje e njohur mirë nga mjekët si ato të Shërbimit Parësor po ashtu dhe ata/ato të Shërbimeve Spitalore.

Individët e vaksinuar para vitit 1983 për Lijën e vërtetë (Variola vera/Smallpox, vatra e fundit e së cilës në Europë ishte në ish-Jugosllavi më 1972 dhe në Botë në Etiopi më 1982), fatmirësisht kanë imunitet edhe ndaj Monkey pox (Linë e Majmunit).

Më pas një Vaksinë e tillë me rekomandim të OBSH-së (ËHO), u hoq nga Skemat e vaksinimit. Individi i sëmurë është infektues 7 ditë para dhe 21 ditë pas shënjave klinike (lezioneve të lëkurës).

Përkujdesi dhe trajtimi i të sëmurëve në të dy sëmundjet, Monkey pox dhe Varicela është pothuajse i njëjtë.

MË TEPËR

Radar23 orë më herët

Dalina Buzi: Parashqevia, ylli shqiptar që e fshiu vendin e vet, i vetmi që e deshi e s’do e linte të mblidhte ndihma

Dalina Buzi, tregon përmes një eksperience personale dhe profesionale nga viti 2003 kur e gjendur në Amerikë për të ndjekur...

Kryesore2 ditë më herët

“Trump është legjendë, ju jo” / Evi Kokalari sulmon Sali Berishën!

Aktivistja Evi Kokalari dhe kreu i PD Sali Berisha Aktivistja Evi Kokalari ka reaguar sërish pas deklaratave të bëra një...

Aktualitet2 ditë më herët

“Nuk i njeh askush s’ka njeri që di të përmendë 5 emra ministrash në këtë vend “

Lorenc Vangjeli: Analisti Lorenc Vangjeli foli në “Top Story” për deputetët në Kuvend, teksa disa prej tyre i konsideroi si...

Kioske2 ditë më herët

Tiranës i duhet një metro

Eduard Zaloshnja Zona metropolitane e Tiranës, që përfshin bashkitë Tiranë, Kamëz e Vorë, ka plot 716 mijë banorë, 216 mijë...

Radar2 ditë më herët

Basha: Partia Demokratët Euro Atlantikë ka kolosë në gjirin e vet. Rakipi: Në Atlantik ka peshq

Lulzim Basha, deklaroi në emisionin “Të Paekspozuarit” në MCN TV, se në partinë Demokratët Euro Atlantikë ka “kolosë” të cilët...

Mix2 ditë më herët

iPhone 17 Pro, Apple gati për të revolucionuar dizajnin: këto janë risitë e mundshme

Me sa duket, risitë që vijnë në iPhone 17 nuk do të kenë të bëjnë vetëm me ekranin. Në fakt,...

Mix2 ditë më herët

Kush është blogerja Bettina Anderson? 5 gjërat që duhet të dini për të dashurën e re të Donald Trump Jr

Bettina Anderson u bë e famshme pasi u shfaq krah për krah me Donald Trump Jr. Në fotot e marra...

Radar2 ditë më herët

Nuk është shaka/Nis dialogu me qytetarët për luftën ndaj korrupsionit

Teksti më poshtë është marrë nga ATSh dhe sugjerohet si lajm nën titullin: Komisioni i posaçëm antikorrupsion, nisin nga Durrësi forumet...

Kritike3 ditë më herët

Mashtrimin e Edi Ramës me rritjen e pagave e beson vetëm Helena Kaçi

Nga Irena Beqiraj Në 7 prill 2023, ministrja e Financave e asaj kohe, Delina Ibrahimi, na dha lajmin e mirë...

Mix3 ditë më herët

3 ushqimet më të mira për mëngjes!

Tërshëra 1. Të gjithë e dimë se tërshëra është një superushqim. Gjëja më e mirë është që ju mund ta...

Facebook