Mix
Transfuzionet e gjakut, mësoni rrugët alternative!
Në disa raste mund të përdoren opsione të tjera përveç transfuzioneve të produkteve të gjakut.
Zgjeruesit e volumit:
Kur një pacient ka humbur shumë lëngje, trupi mund të shkojë në një lloj “goditjeje”. Kjo mund të trajtohet ose të parandalohet duke dhënë zgjidhje për të zgjeruar volumin e lëngut në mënyrë që të mbajë gjakun që qarkullon përmes organeve vitale. Lëngjet jepën drejtpërdrejtë në qarkullimin e gjakut përmes një venë. Ato rritin vëllimin e lëngjeve dhe ndihmojnë me qarkullim, por nuk mbajnë oksigjen ose rrisin numrin e qelizave të gjakut.
Faktorët e rritjes:
Trupi natyrisht bën substanca hormonike të quajtura faktorë të rritjes hematopoietike që ndihmojnë palcën e eshtrave për të prodhuar më shumë qeliza gjaku.
Versionet e bëra nga njeriu të disa prej këtyre faktorëve të rritjes janë në dispozicion për të ndihmuar njerëzit me numër të ulët të qelizave të gjakut. Faktorët e rritjes mund të përdoren për të rritur qelizat e kuqe të gjakut, qelizat e bardha të gjakut ose kontrollin e trombociteve (koagulantët e gjakut).
Faktorët e rritjes mund të ndihmojnë pacientët të cilët kanë nevojë për transfuzion. Por ata kanë disa pengesa që mund të kufizojnë përdorimin e tyre në disa raste:
Ndryshe nga transfuzionet, faktorët e rritjes shpesh duan shumë ditë ose javë për të ngritur numrin e qelizave të gjakut, kështu që ato mund të mos jenë të dobishme për njerëzit që kanë nevojë për shpejtësinë e qelizave të gjakut, si psh pacentët gjakderdhje aktive.
Njerëzit të cilët kanë sëmundje të palcës së eshtrave nuk mund t’u përgjigjen faktorëve të rritjes sepse nuk kanë mjaft qeliza për prodhimin e gjakut në palcën e kockave të tyre.
Disa faktorë të rritjes mund të shkaktojnë lloje të caktuara të qelizave të kancerit (si leuçemia limfocitike, mieloma e shumëfishtë, kanceri i kokës dhe qafës, kanceri i gjirit, kanceri i qafës së mitrës dhe disa lloje të qelizave të kancerit të mushkërive) që të rriten më shpejt.
Faktorët e rritjes në përgjithësi kushtojnë shumë më tepër se transfuzionet.
Për shkak të këtyre pengesave, faktorë të caktuar të rritjes nuk përdoren tek njerëzit, trajtimi i të cilëve pritet pët të kuruar kancerin . Dhe kur përdoren, ato jepen për aq kohë sa të jetë e mundur.
“Shpëtimi” i gjakut intraoperativ ose postoperativ:
Pacientët që bëjnë një kirurgji ndonjëherë kanë nevojë për transfuzion për të zëvendësuar gjakun e humbur gjatë ose pas operacionit. Ndonjëherë ky gjak i humbur mund të “shpëtohet” ose të ruhet duke e mbledhur atë me një makinë të posaçme dhe duke e kthyer atë përsëri në organizëm.
Kthimi i gjakut të tij përsëri tek pacienti, quhet transfuzion autolog. Kjo procedurë kufizon nevojën për transfuzion nga donatorë të tjerë. Por disa studime kanë gjetur qeliza tumorale në gjakun e shpëtuar gjatë operacioneve të kancerit dhe kjo nuk është diçka që mund të bëhet për të gjithë pacientët.
Zëvendësues të gjakut:
Deri më tani, nuk ka asnjë zëvendësim real për gjakun e njeriut. Por studiuesit po punojnë për të zhvilluar një lëng që mund të mbajë oksigjen dhe të zëvendësojë gjakun, të paktën për një kohë të shkurtër, në situata të caktuara.
Disa produkte që testohen mund të bëjnë disa nga funksionet e qelizave të kuqe të gjakut, të tilla si mbajtja e oksigjenit në inde, por nuk mund të zëvendësojnë shumë funksione të tjera të gjakut të njeriut.