Lidhu me ne

Kritike

Guglli-stika si Albanologji alternative

Eqrem Çabej (1908 - 1980) albanologu dhe studiuesi më i zellshëm i  gjuhësisë shqiptare - Radio Kosova e Lirë

Skerdilajd Zaimi

Dikush që administron faqen e Facebook të universitetit të Gjirokastrës, shpërndante një video të Eqrem Çabejit, ku gjuhëtari flet për gjuhën shqipe, kalon thukët mbi evoluicionin e shkrimit t ë saj nën idenë e konvergimit të dialekteve. Një rrugëtim ky i elaboruar shkencërisht sipas Çabejit që nuk e tradhëton idenë e kombësisë, përkundrazi e konfirmon atë. 

Një ndër gjuhët e lashta të kontinentit -, kujdeset të thotë Çabej, mesazh ky që e ndihmon pra ta kuptojmë ngjizjen e një kombi të ri, deri vonë, i thërmuar politikisht si rrallë kush. 

Video dëgjohet me dëshirë në çdo aspekt: vizualisht; një shkencëtar që shfaqet pa pozat e zakonshme të ditëve të sotme dhe me veshjen që ia kërkonte statusi në atë shekull: në planin fonik; një regjistrim i pastër dhe i kumbueshëm; gjuhësor, sepse flet dikush që e di punën e vet dhe ka zgjedhur shqipen e qashtër dhe dinjitare për ta përcjellë mesazhin. 

Këtu mbaron kurioziteti dhe kundrimi, sepse komentet që pasojnë në masë të madhe janë një lëndë antiorganike që e shqipëron veten në një vazhdë të gjatë injorance dhe mjerimi të kotë që është kaq radioaktiv gjithësesi. Mund të tregoheshim të pasjellshëm – me metrin e shekullit që lamë pas – e t’i krahasonim ato defektime verbale me kakërdhitë, mirëpo në epokën e antropocenit dhe ekologjizmit, kakërdhia dhe bajga, eskrementi në përgjithësi, po prevalojnë mbi qeniet njerëzore me dobinë e tyre. Ato janë shenja jete, korrigjimi, në një botë plastifikimi cerebral dhe mjedisor. Në një botë ku ka shumë qenie njerëzore, por përherë e më pak Njerëz. 

Diçka duhet bërë dhe dikush duhet të flasë përkundrejt këtij agresioni tastierik pasi nuk bëhet fjalë për debat dhe diskutim. Por për fitore të injorancës që legjitimon veten si palë në një tryezë që ka protokollet dhe konvencionet e veta. Me besimin e verbër te predikimet dhe predikuesit e shqipes mesianike, quantet digjitale po tubohen dhe shumohen rreth vetes dhe “tokës së sheshtë” për të krijuar idenë e rreme se janë profetë të një të vërtete të fshehur. 

Një sulm që ngrihet mbi një vizion centrik që ka premisë dyshimin radikal se profecia para-njerëzore e “shqiptarit përmbi të gjithë” duhet përmbushur duke asgjësuar Kajfat e përjetshëm. 

Nuk e bëri këtë as regjimi i Enver Hoxhës që u ngjiz dhe kultivua “në shekullin e dyshimit dhe vigjilencës”. La Çabejin dhe të tjerë të flisnin për një çështje si gjuha, të cilën sot po e paketojnë si lëndë të preferuar masonikësh. 

Duhet vepruar sa më shpejt jo me injorim, përpara sesa një kategori e tillë ta konsiderojë veten aksionere të së vërtetës, të gjejë përfaqësuesit e vet, të identifikohet e kalcifikohet si një rrymë e “apostujve të vërtetë” të një shqipeje akohore, anjerëzore dhe për rrjedhojë lunatike. Që dokumenton asgjjë më shumë sesa një gjendje. 

Është e neveritshme mënyra e sulmit, akuza që ngrihet, këmbëngulja tek huazimet në trupin e shqipes, që duhen nxjerrë se janë vetëm shqip e asgjë tjetër. Monolog neurotik, një logoré origjinale e viktimave të vetes dhe rrymave që kanë gjetur vend “naivisht” në podiumin e paanë të virtualitetit. Është në veprim një lloj autoriteti i ri, autoritet numrash dhe besimtarësh, që konfirmojnë se ana racionale e një narrative nuk aplikohet më, se elaborimi i ka lënë vend kritikës spontane dhe gugllistikës si disiplina më e lirë, më e hapur dhe më virulente në trupin e një gjuhe së cilës kritika fillestare dhe reale mbi standardin, iu shfrytëzua instinktivisht nga të tjerë si premisë për të goditur vetë shkencën e saj dhe autoritetet përfaqësuese. 

MË TEPËR

Mix1 ditë më herët

Cilat janë 5 gjërat që njerëzit më të suksesshëm bëjnë çdo ditë?

Çdo ditë është një mundësi për të bërë përparim dhe për të rritur suksesin tuaj. Disa gjëra të thjeshta, por...

Kryesore1 ditë më herët

“Politikisht je autik nëse voton kënetën”, Edi Rama kërkon falje për deklaratën: Krejt pa dashje

“Të zgjedhësh midis BE-së dhe kënetës, kënetën, domethënë nuk je mirë… Politikisht je autik, nuk je mirë”. Kështu u shpreh...

Radar1 ditë më herët

“Fundërrinë, imoral, legen…” – Kush është njeriu që përçmon më shumë Monika Kryemadhi?

Deputetja Monika Kryemadhi ka ndarë në Quo Vadis në Vizion Plus detaje si nga jeta politike, por edhe personale. Ajo...

Kryesore2 ditë më herët

Edi Rama:Kush shkon tek këneta është, politikisht autik

Kryeministri Edi Rama ka sulmuar burrat që mbështesin Sali Berishën, duke theksuar se kush shkon, sipas tij, në kënetë është gjysmak....

Mix2 ditë më herët

Nga pjeprat Hokkaido tek bifteku Kobe, 5 ushqimet më të shtrenjta në botë

Teknika të veçanta kultivimi, mbarështues skrupuloz dhe, ndonjëherë, mashtrim. Ka shumë faktorë që mund të bëjnë që një ushqim të...

Aktualitet2 ditë më herët

Donte një fushatë si të Trumpit, po i del një fushatë si e Bidenit

Nga Skënder Minxhozi Si Trump ka vetëm kapelen që i kanë thënë të mbajë në kokë. Të tjerat deri tani...

Kryesore2 ditë më herët

Sondazhi i McLaughlin: PS kryeson me 49.2%, PD mban vendin e dytë. Ja si do të votonin sot shqiptarët

Një sondazh i ri i kryer nga McLaughlin & Associates në bashkëpunim me Top Channel dhe i publikuar në emisionin...

Kryesore6 ditë më herët

Populli ishte gati për rrotacion, opozita jo

Gazetari Ervis Iljazaj komentoi në emisionin Now në Euronews Albania situatën e politikës në Shqipëri para zgjedhjeve të 11 majit....

Mix6 ditë më herët

Si të bini nga pesha në dy javë duke konsumuar vezë të ziera

Vera ende pritet të vijë dhe akoma jemi në kërkim për metodat më të shpejta për të humbur kilogramët e...

Mix6 ditë më herët

Këto janë shenjat më kampione të horoskopit

Në botën e takimeve moderne, “ghosting”-u është kthyer në sport ndërkombëtar – dhe sipas astrologjisë, disa shenja janë thjesht kampione...

Facebook