Lidhu me ne

Kritike

Guglli-stika si Albanologji alternative

Eqrem Çabej (1908 - 1980) albanologu dhe studiuesi më i zellshëm i  gjuhësisë shqiptare - Radio Kosova e Lirë

Skerdilajd Zaimi

Dikush që administron faqen e Facebook të universitetit të Gjirokastrës, shpërndante një video të Eqrem Çabejit, ku gjuhëtari flet për gjuhën shqipe, kalon thukët mbi evoluicionin e shkrimit t ë saj nën idenë e konvergimit të dialekteve. Një rrugëtim ky i elaboruar shkencërisht sipas Çabejit që nuk e tradhëton idenë e kombësisë, përkundrazi e konfirmon atë. 

Një ndër gjuhët e lashta të kontinentit -, kujdeset të thotë Çabej, mesazh ky që e ndihmon pra ta kuptojmë ngjizjen e një kombi të ri, deri vonë, i thërmuar politikisht si rrallë kush. 

Video dëgjohet me dëshirë në çdo aspekt: vizualisht; një shkencëtar që shfaqet pa pozat e zakonshme të ditëve të sotme dhe me veshjen që ia kërkonte statusi në atë shekull: në planin fonik; një regjistrim i pastër dhe i kumbueshëm; gjuhësor, sepse flet dikush që e di punën e vet dhe ka zgjedhur shqipen e qashtër dhe dinjitare për ta përcjellë mesazhin. 

Këtu mbaron kurioziteti dhe kundrimi, sepse komentet që pasojnë në masë të madhe janë një lëndë antiorganike që e shqipëron veten në një vazhdë të gjatë injorance dhe mjerimi të kotë që është kaq radioaktiv gjithësesi. Mund të tregoheshim të pasjellshëm – me metrin e shekullit që lamë pas – e t’i krahasonim ato defektime verbale me kakërdhitë, mirëpo në epokën e antropocenit dhe ekologjizmit, kakërdhia dhe bajga, eskrementi në përgjithësi, po prevalojnë mbi qeniet njerëzore me dobinë e tyre. Ato janë shenja jete, korrigjimi, në një botë plastifikimi cerebral dhe mjedisor. Në një botë ku ka shumë qenie njerëzore, por përherë e më pak Njerëz. 

Diçka duhet bërë dhe dikush duhet të flasë përkundrejt këtij agresioni tastierik pasi nuk bëhet fjalë për debat dhe diskutim. Por për fitore të injorancës që legjitimon veten si palë në një tryezë që ka protokollet dhe konvencionet e veta. Me besimin e verbër te predikimet dhe predikuesit e shqipes mesianike, quantet digjitale po tubohen dhe shumohen rreth vetes dhe “tokës së sheshtë” për të krijuar idenë e rreme se janë profetë të një të vërtete të fshehur. 

Një sulm që ngrihet mbi një vizion centrik që ka premisë dyshimin radikal se profecia para-njerëzore e “shqiptarit përmbi të gjithë” duhet përmbushur duke asgjësuar Kajfat e përjetshëm. 

Nuk e bëri këtë as regjimi i Enver Hoxhës që u ngjiz dhe kultivua “në shekullin e dyshimit dhe vigjilencës”. La Çabejin dhe të tjerë të flisnin për një çështje si gjuha, të cilën sot po e paketojnë si lëndë të preferuar masonikësh. 

Duhet vepruar sa më shpejt jo me injorim, përpara sesa një kategori e tillë ta konsiderojë veten aksionere të së vërtetës, të gjejë përfaqësuesit e vet, të identifikohet e kalcifikohet si një rrymë e “apostujve të vërtetë” të një shqipeje akohore, anjerëzore dhe për rrjedhojë lunatike. Që dokumenton asgjjë më shumë sesa një gjendje. 

Është e neveritshme mënyra e sulmit, akuza që ngrihet, këmbëngulja tek huazimet në trupin e shqipes, që duhen nxjerrë se janë vetëm shqip e asgjë tjetër. Monolog neurotik, një logoré origjinale e viktimave të vetes dhe rrymave që kanë gjetur vend “naivisht” në podiumin e paanë të virtualitetit. Është në veprim një lloj autoriteti i ri, autoritet numrash dhe besimtarësh, që konfirmojnë se ana racionale e një narrative nuk aplikohet më, se elaborimi i ka lënë vend kritikës spontane dhe gugllistikës si disiplina më e lirë, më e hapur dhe më virulente në trupin e një gjuhe së cilës kritika fillestare dhe reale mbi standardin, iu shfrytëzua instinktivisht nga të tjerë si premisë për të goditur vetë shkencën e saj dhe autoritetet përfaqësuese. 

MË TEPËR

Mix7 orë më herët

Këto janë 3 shenjat më “tradhtare” të Horoskopit

A duhet të mos u besoni? Në internet qarkullon një studim sipas të cilit këto janë shenjat “që mund të...

Radar8 orë më herët

Humbëm të gjithë nga pak në cirkun e klikimeve

Zallamahia që pushtoi hapësirën virtuale të shqiptarëve kudo ku jetojnë ka nisur të bjerë, dhe kur të jetë shuar përfundimisht,...

Mix8 orë më herët

Nëse hani shumë sheqer, më shumë do vuani nga depresioni!

Një studim i botuar në Journal of Translational Medicine zbulon se konsumi më i lartë i sheqerit lidhet me një...

Mix8 orë më herët

Ozempic vrau dietën dhe ushtrimet!

Burimi: The Atlantic Mjekët mbase nuk duan ta pranojnë, por përdorimi i Ozempic dhe barnave të tjera GLP-1 po i...

Mix8 orë më herët

Veçoritë e Sicilisë – pse ia vlen ta vizitojmë?

Për shumë vite, qytetet klasike të Italisë, Roma, Venecia, Firence dhe Milano kanë tërhequr turistë nga e gjithë bota, ndërsa...

Mix8 orë më herët

ChatGPT Search, motori i kërkimit OpenAI, tani është falas për të gjithë

Ne kemi folur gjatë për ChatGPT Search në këto faqe dhe se si ai është i destinuar të ndryshojë thellësisht...

Mix8 orë më herët

Publikohet lista e 100 kuzhinave më të mira në botë, ja ku renditet Shqipëria

Guida e njohur gastronomike “Taste Atlas” ka publikuar listën e saj vjetore të kuzhinave më të mira në botë. Kuzhina...

Radar9 orë më herët

Avokat Ngjela: Non grata e Berishës e pakthyeshme, kërkon të manipulojë militantët. Kot mban shpresa te Trump

Avokati Spartak Ngjela pohoi pasditen e sotme se vendimi për shpalljen non grata të kreut të PD-së Berisha është i...

Mix9 orë më herët

Shkenca e fshehur në pikturën ikonike të Van Gogh, “Nata me yje”

Dy dekada më parë, dy fizikanë po qëndronin në një muze në Madrid duke menduar për veprat e piktorit post-impresionist...

Mix9 orë më herët

Dalina Buzi me deklaratë të fortë për Kiarën, reagon ashpër Luizi!

Dalina Buzi e ka ngacmuar Luiz Ejllin dhe Kiara Titon me një deklaratë të fortë qe beri se fundi për...

Facebook