Profesori amerikan i Universitetit Johns Hopkins School, Daniel Serwer ka kritikuar qëndrimin e SHBA-së ndaj qeverisë së Kosovës lidhur me tensionet e djeshme në Veri. 

Në një analizë të tij, ai ka vlerësuar se SHBA-ja ka braktisur neutralitetin në raport me Kosovën dhe Serbinë. Sipas tij, SHBA-ja nuk i dënoi lëvizjet e shtetit serb, por vetëm të autoriteteve kosovare.

Analiza e Serwer:

Sekretari i Shtetit Blinken shkroi në Twitter: “Dënojmë fuqishëm veprimet e Qeverisë së Kosovës që po përshkallëzojnë tensionet në veri dhe po shtojnë destabilitetin. I bëjmë thirrje kryeministrit Albin Kurti që të ndalojë menjëherë këto masa të dhunshme dhe të rifokusohet në Dialogun e lehtësuar nga BE”.

Ky dënim ishte në përgjigje të qeverisë së Kosovës që vendosi kryetarë të zgjedhur në 4 komuna me shumicë serbe në veri të Kosovës. Popullsia serbe pothuajse tërësisht i bojkotoi zgjedhjet, nën presionin e Beogradit.

Amerikanët i kishin mbështetur zgjedhjet pa kritikuar Beogradin, por më pas kundërshtuan marrjen e detyrës nga kryetarët (shqiptarë). Ndërsa senatori Murphy ka pohuar se lëvizja e Kurtit ishte e papritur, kryeministri e bëri të ditur këtë dy ditë më parë.

Asnjë dënim nga SHBA për lëvizjet e Serbisë

Autobusët e serbëve nga Kosova po transportoheshin për në Beograd, pa pengesa, për tubimin e Presidentit Vuçiç mbrëmjen e të premtes. Në të njëjtën kohë, Beogradi i ka vënë forcat e tij të armatosura në gatishmëri, në kundërshtim të qartë dhe të qartë me marrëveshjen e normalizimit të sponsorizuar nga BE-ja, që supozohet se e ka pranuar. Ajo gjithashtu ka mobilizuar banditët e saj në veri të Kosovës për të penguar fizikisht ardhjen e kryetarëve të zgjedhur atje.

Nuk ka pasur asnjë dënim të SHBA-së për lëvizjet e Serbisë, por vetëm të Kosovës. Uashingtoni në thelb ka braktisur çdo pretendim të neutralitetit dhe ka miratuar disa nga prioritetet e Beogradit si të tijat. Kjo nuk është e vërtetë vetëm për vendosjen e kryetarëve të komunave, por edhe për Asociacionin e propozuar të Komunave me Shumicë Serbe brenda Kosovës dhe iniciativën e Ballkanit të Hapur që Serbia po promovon për të zgjeruar kontrollin e saj mbi serbët në vendet fqinje. Mbështetja e synimeve etnonacionaliste të “botës serbe” të Beogradit është bërë politika e Uashingtonit për Ballkanin.

Kurti e ka logjikën, por a ka aftësinë?

Nuk jam i vetëdijshëm për mendimin aktual të kryeministrit Kurti për çështjen specifike të kryetarëve të komunave. Por ai është një liberal demokrat që beson në të drejta të barabarta sipas ligjit. Ai është gjithashtu ajo që unë do ta quaja një “sovranist”. Kurti beson se Kosova është dhe duhet të veprojë si një shtet sovran. Këto dy karakteristika e bëjnë vendosjen e kryetarëve të bashkive një lëvizje logjike.

Megjithatë, logjika e vetme nuk mund të diktojë politikën. Aftësia gjithashtu ka rëndësi. Ai është i kufizuar në dy mënyra: Kosova ka forca të kufizuara policore në dispozicion për t’u marrë me dhunën serbe kundër kryetarëve të komunave dhe padyshim që ka shumë të kufizuar mbështetjen ndërkombëtare për instalimin e tyre. Një vend i vogël si Kosova nuk mund të përballojë të veprojë pa vetëdije për kufizimet e veta.

Amerikanët kanë aftësi, por u mungon logjika

Amerikanët mund t’ia vështirësojnë jetën e Kurtit. Por pozicionit të tyre i mungon logjika. Si i mbështesni zgjedhjet dhe jo rezultatet e tyre legjitime? Si i përkrahni të drejtat e barabarta, por si e kundërshtoni vendosjen e zyrtarëve të zgjedhur për shkak të përkatësisë së tyre etnike? Si e dënoni veprimin e policisë për të mbrojtur kryetarët e zgjedhur, por jo rebelët që i sulmuan? Si pretendoni se marrëveshja e normalizimit, e cila përfshin një zotim për të mos përdorur forcën ushtarake, është ligjërisht e detyrueshme, por nuk e pengon mobilizimin serb të forcave të saj të armatosura në përgjigje të një konflikti politik brenda Kosovës?

Shtetet e Bashkuara pretendojnë se mbështesin të drejta të barabarta dhe respekt për sovranitetin dhe integritetin territorial të të gjitha shteteve ekzistuese në Ballkan, por duhet të nxjerrin edhe përfundime logjike.