Romancë, komedi, ngjarje epike që ridimensionojnë epoka të tëra, apo histori të pasurish?

Koha është gjithmonë për librat dhe viti 2023, pavarësisht se tokësorët jetojnë në epokën më futuristike ndonjëherë, nuk bën përjashtim.

Këto janë 12 titujt më të mirë të vitit 2023…të paktën deri tani!

Victory City (Qyteti i Fitores) nga Salman Rushdie

Romani i 15-të nga autori fitues i çmimit Booker për titujt Midnight’s Children, The Satanic Verses dhe Kichotte, Victory City, i përshkruar nga The New Yorker si “jashtëzakonisht i këndshëm”, është një epikë që përfshin epokën që fillon në Indinë jugore të shekullit të 14-të.

Heroina e saj është një vajzë nëntë-vjeçare e pikëlluar, Pampa Kampana, e cila udhëzohet nga një perëndeshë të krijojë barazi për gratë në një botë patriarkale.

Pasuria e Kampana-s, gjatë shekujve, ndërthuret me atë të perandorisë së madhe të Bisnaga-s, “qytetit të fitores” që titulli mban.

Në këtë roman, Rushdie ka krijuar “një Mahabharata alternative”, shkruan The Guardian, “një mit themelues i përpunuar nga kockat e zhveshura të historisë”.

Birnam Wood nga Eleanor Catton

Eleanor Catton fitoi çmimin Booker në vitin 2013 për romanin e saj The Luminaries, dhe oferta më e fundit e autores nga Zelanda e Re, thrilleri i mprehtë Birnam Wood, gjithashtu është vlerësuar shumë.

Eko-aktivizmi takohet me një pasuri marramendëse kur anëtarët e rinj të një grupi të të drejtave mjedisore përfundojnë duke u ngatërruar me një prodhues miliarder dronesh.

“Catton nuk është thjesht një mjeshtre në tjerrjen e një rrjeti filozofish konkurruese,” shkruan Vogue për autoren. “Karakteret e saj janë thellësisht të meta, por nuk mund të mos i rrëmbeni ato.”

The Guardian vlerëson Catton si një “romanciere dhuratash teknike, luksoze, që i drejtohet botës, me konceptim të gjerë dhe të pasur”. Birnam Wood është, thotë kritika, “një tjetër performancë virtuoze: e hartuar në mënyrë të përpunuar, e konceptuar në mënyrë të pasur, jashtëzakonisht e lexueshme”.

Shy nga Max Porter

Nga autori i Lanny (2019) dhe Vdekja e Francis Bacon (2021), libri i katërt i Porter është një tjetër vëllim i vogël i prozës eksperimentale, poetike.

Heroi i saj është 15-vjeçari Shy, të cilin e ndeshim teksa largohet nga Last Chance, një shtëpi për të rinjtë e trazuar, me xhepat plot me gurë.

Shy është më i miri i Porterit, thotë The Telegraph, që nga debutimi i tij i mirënjohur në vitin 2015, Grief is a Thing with Feathers, “një akt njerëzimi dhe hiri, i rritur nga forma dhe mjeshtëria e tij e veçantë”. Sipas iNewspaper, është “një rrufe verbuese proze në natën e gjatë të kohëve tona”.

Pineapple Street nga Jenny Jackson

“Mrekullisht i zgjuar, qesharak dhe i ndërtuar shkëlqyeshëm,” është mënyra se si India Knight e përshkruan Pineapple Street në The Sunday Times.

Romani debutues i Jenny Jackson eksploron pasurinë dhe privilegjin e gjeneratave në detaje mjekoligjore, duke ndjekur tre gra që janë pjesë e klanit super të pasur Stockton, në Brooklyn Heights, New York.

Dikush ka lindur në pasuri, dikush është martuar me të dhe dikush dëshiron ta japë atë.

“Ajo që është mbresëlënëse për punën është se ajo i trajton njerëzit e pasur si qenie njerëzore të gabueshme,” shkruan nga ana tjetër Medium lidhur me botimin. “Megjithëse këta personazhe janë të papërsosur, ju do të bini në dashuri me ta gjithsesi dhe do të dëshironi të dini se si do të dalin pasi të arrihet fundi i librit”.

Maame nga Jessica George

Romani debutues i Jessica George u bë një bestseller i menjëhershëm në New York Times kur u botua në fillim të këtij viti; Krahasime të favorshme janë bërë me një tjetër sensacion publikues, Candice Carty-Williams’s Queenie, nga viti 2019.

Maddie, me nofkën “Maame”, është një londineze njëzet e vjeçare me prindër ganezë, e cila heq dorë nga provat e rregullta të një ekzistence 25-vjeçare si kujdestarja kryesore e babait të saj, i cili ka Parkinson.

Një histori e kohës mbi familjen, marrëdhëniet dhe identitetin, Maame, shkruan The Washington Post, “nuk është gjithmonë një histori e lehtë për t’u lexuar, por tregohet gjithmonë me hir dhe dhembshuri”.

New York Times thotë ndërkohë se “George tregon detajet dhe shtrirjen e jetës me një besim dhe gëzim të tillë, saqë është e lehtë të harrohet se ajo është një romanciere për herë të parë”.

The Survivalists nga Kashnana Cauley

Në Survivalists, Aretha, një avokate, jeton me të dashurin e saj sipërmarrës kafeje, Aaron, dhe shokët e tij të shtëpisë që përgatisin fundin e botës.

Ajo që vijon është një eksplorim gjysmë gazmor i kapitalizmit, zotërimit të armëve dhe asaj që duhet për të mbijetuar në botën moderne si një amerikan me ngjyrë.

“Mësoni emrin e saj, sepse Cauley është një nga shkrimtaret më argëtuese në punë sot”, shkruan Los Angeles Times.

Vulture pajtohet, duke e përshkruar Cauley-n si “një nga shkrimtaret më të zgjuara dhe më gazmore që punon sot, dhe ky roman është një shans për fansat që të kalojnë edhe më shumë kohë me kritikat e saj prerëse për të metat në kulturën amerikane”.

Wandering Souls (Shpirtrat endacakë) nga Cecile Pin

Bazuar në historinë e nënës së saj dhe duke ndërthurur ngjarje të vërteta historike me trillime, romani debutues i Cecile Pin fillon në vitin 1978, tre vjet pasi trupat e fundit amerikane u larguan nga Vietnami.

Vëllezërit e motrat jetimë Anh, Thanh dhe Minh ikin nga fshati i tyre, fillimisht në Hong Kong, duke bërë rrugën e tyre si refugjatë drejt peizazhit joftues të Britanisë së Thatcher.

Udhëtimi shoqërohet nga zëri i vëllait të tyre më të vogël, Dao, një shpirt i humbur që flet nga brendësia mes të vdekurve dhe të gjallëve.

Wandering Souls është “delikate dhe tërheqëse”, shkruan LA Times, ndërsa iNewspaper thotë se “ky është një debutim i fuqishëm dhe në kohë për kërkimin e azilit; për atë që është jeta kur ajo hiqet nga origjina e saj dhe si mund të jetë lumturia dhe identiteti, u gjet sërish në brigjet e huaja”.

The Garnett Girls (Vajzat Garnett) nga Georgina Moore

Të vendosura në Isle of Wight të Britanisë së Madhe, në një shtëpi familjare të dashur, por të shkatërruar, Sandcove, tre motra shumë të ndryshme dhe nëna e tyre jokonvencionale trajtojnë jetën dhe sekretet familjare të mbajtura prej kohësh.

Romani debutues më i shitur i Sunday Times nga Georgina Moore eksploron nëse fëmijët mund të jenë ose jo me të vërtetë të lirë nga gabimet që bëjnë prindërit e tyre.

“Secili nga personazhet kryesorë është me të meta, por i krahasueshëm,” thotë The Independent, “dhe dinamika e familjes mes grave të forta portretizohet në mënyrë të përsosur nga Moore.

Një roman zhytës që e lë lexuesin të ndjejë se janë bërë pjesë e familjes. “Është një debutim i sigurt”, sipas The Observer. “Me prozën ndjellëse të Moore është e lehtë të kuptosh pse The Garnett Girls po krahasohet me veprat e Penny Vincenzi”.

Old Babes in the Wood nga Margaret Atwood

Ky koleksion me 15 tregime të shkurtra është botimi i parë i Atwood që nga The Testaments.

I ndarë në tre pjesë, ai i kushtohet pjesërisht partnerit të Atwood, Graeme Gibson, i cili vdiq në 2019; Skenat nga martesa e Tig dhe Nell refletuar me një grumbull tregimesh të ndryshme që përfshijnë gjithçka, nga alienët deri te pandemitë.

Old Babes in the Wood është “një lexim tërheqës”, shkruan Financial Times, duke theksuar “temat që janë gjithmonë në qendër të punës së Atwood: prania e tmerrshme e historive traumatike, çekuilibri i thellë i fuqisë dhe mundësive në botën e sotme dhe shoqëria e ardhmja më e errët e mundshme”.

The Guardian e përshkruan shkurtimisht: “Ka patate të skuqura dhe fragmente jetësh, plot me stil dhe trishtim”.

Old God’s Time  (Koha e Zotit të Vjetër) nga Sebastian Barry

Kur ai përballet me të kaluarën që do të preferonte ta harronte, jeta e policit në pension, Tom, hidhet në konfuzion të mëtejshëm.

Në romanin e nëntë të autorit irlandez, Barry eksploron se si efektet e dhunës dhe abuzimit jehojnë ndër breza.

Koha e Zotit të Vjetër është një lloj “llogarie me pafajësinë e dhunuar”, shkruna Irish Independent. “Historia e njohur e krimeve të kishës dhe shtetit tregohet në një mënyrë të freskët dhe spektakolare.”

Ndërkohë, iNews e përshkruan librin si një “roman të thellë të shtetit të Irlandës”. Barry, shkruhet në kritikë, është “një mjeshtër tregimtar…që eksploron kufirin e rrjedhshëm midis reales dhe joreales, dhe lidhjen e tij me traumën”.

This Other Eden (Ky Eden tjetër) nga Paul Harding

Ky është romani i tretë i New Englander Harding, pas Enon (2013) dhe debutimit të tij në 2009, Tinkers, për të cilin ai fitoi çmimin Pulitzer.

Megjithatë, është në This Other Eden, “që dhuratat e Harding kanë gjetur shprehjen e tyre më të plotë”, shkruan The Observer, duke lavdëruar “thellësinë e fjalive të Harding, dritën e tyre engjëllore pa frymë”.

Frymëzuar nga ngjarjet historike, historia zhvillohet në Apple Island në fillim të shekullit të XX-të në Maine, të cilin familja e racave të përziera, Honey, e ka quajtur shtëpi për breza, derisa ata të dëbohen papritur nga ishulli.

Ky Eden tjetër, shkruan The New York Times, është “një roman që është edhe shkatërrues dhe meditues”.

Romantic Comedy (Komedi romantike) nga Curtis Sittenfeld

Në këtë pamje humoristike për romanet e Hollivudit, Sally Milz është një shkrimtare e skenarit televiziv komedi, e cila e gjen veten në një marrëdhënie të pamundur që shtrembëron të gjitha supozimet e saj për romancën.

Curtis Sittenfeld është autorja e romaneve hit American Wife dhe Rodham.

Autorja, shkruan The Guardian, “nuk është për t’i dhenë lexuesve atë që duan – dhe kjo është pikërisht ajo që ajo bën në këtë përrallë të këndshme, të krijuar në mënyrë inteligjente për punën dhe dashurinë… Gjatë gjithë kohës, komandimi i strukturës, ritmit dhe dialogut të romanit është i patëmetë”.

Washington Post tregon për “prozën me ritëm të shpejtë” të Sittenfeld dhe vlerëson se sa gjallërisht e përshkruan ajo jetën e përditshme në stacionin televiziv ku punon protagonistja e saj.

“Puna bëhet jashtëzakonisht emocionuese dhe na kujton se sa rrallë mund të shohim se çfarë bëjnë njerëzit në të vërtetë në zyrë”.