Mix
Pse obeziteti shkakton diabet?
Nga Alket Koroshi, mjek nefrolog
Indi dhjamor është rezerva kryesore e karburantit të trupit dhe siguron një burim të rëndësishëm energjie të transportueshme që është kritike për mbijetesën kur ushqimi është i pakët. Dendësia e lartë e energjisë dhe natyra hidrofobike e triglicerideve e bëjnë atë një lëndë djegëse pesëfish më të mirë për njësi masë sesa glikogjeni; trigliceridet ruhen kompakt si vaj brenda adipociteve dhe prodhojnë ~ 9,3 kcal për gram kur oksidohen, ndërsa glikogjeni ruhet brendaqelizore si xhel, që përmban afërsisht 2 g ujë për çdo gram glikogjen dhe prodhon vetëm 4,1 kcal për gram kur oksidohet.
Gjatë urisë (mos ngrenies fare), kohëzgjatja e mbijetesës përcaktohet nga madhësia e masës së indit dhjamor. Burrat që janë të dobët vdesin pas përafërsisht 60 ditësh kur nuk hane dhe kur humbet më shumë se 35% e peshës trupore , ndërsa njerëzit me obezitet ekstrem mund të tolerojnë agjërimin afatgjatë; Kohëzgjatja më e gjatë e njohur e agjërimit u raportua te një burrë me obezitet ekstrem, i cili agjëroi për 382 ditë, duke konsumuar vetëm lëngje kalorike, vitamina dhe minerale, duke rezultuar në një humbje prej 60% të peshës trupore pa efekte negative . Indi dhjamor gjithashtu prodhon dhe sekreton adipokina dhe ekzosome, të cilat përfshihen në rregullimin e funksioneve të rëndësishme fiziologjike, si oreksi, funksioni riprodhues dhe veprimi i insulinës .
Akumulimi i një sasie të tepërt të yndyrës trupore shkakton një grup anomalish dhe sëmundjesh metabolike, duke përfshirë rezistencën ndaj insulinës, dislipideminë aterogjene (trigliceridet e larta plazmatike dhe përqendrimet e ulëta të HDL-kolesterolit në plazmë), sëmundjen e mëlçisë yndyrore joalkoolike (NAFLD), mosfunksionimin e qelizave β, prediabet. dhe diabeti i tipit 2. Në përgjithësi, një rritje progresive e BMI (indeksi mases trupore), e cila siguron një indeks të dhjamosjes, shoqërohet me një rritje progresive të rrezikut të zhvillimit të diabetit të tipit 2 . Sidoqoftë, shpërndarja e yndyrës dhe triglicerideve modifikon rrezikun e mosfunksionimit metabolik të shkaktuar nga dhjamosja . Njerëzit të cilët janë obezë me një rritje mbizotëruese të yndyrës ne pjesen e sipërme të trupit (dhjamin nënlëkuror dhe intra-abdominal), si dhe ne përmbajtjen e triglicerideve intrahepatike, përmbajtjen e lipideve intramioqelizore dhe yndyrën pankreatike janë në rrezik më të lartë për të zhvilluar diabetin e tipit 2 sesa ata me një trup të ulët (gluteofemoral ) depozitim ne pjeset e poshtme te trupit te yndyrës. Në fakt, rritja e masës së yndyrës trupore gluteofemorale shoqërohet me ulje të triglicerideve plazmatike dhe rritje të përqendrimit të HDL-kolesterolit, ulje të përqendrimit të glukozës në gjak dhe insulinës në agjërim, rritje të tolerancës orale ndaj glukozës dhe ndjeshmërisë ndaj insulinës dhe ulje të rrezikut të diabetit të tipit 2 .
Diabeti i tipit 2 shkaktohet nga rezistenca ndaj insulinës ne shumë organe, në lidhje me një rënie në funksionin sekretues të insulinës së qelizave β . Rritja në mbarë botën e prevalencës së obezitetit ka të ngjarë të jetë përgjegjëse për rritjen e prevalencës së diabetit të tipit 2, sepse obeziteti ndikon si në veprimin e insulinës ashtu edhe në funksionin e qelizave β.