Fitorja e Emmanuel Macron në balotazhin presidencial francez do të jetë një lehtësim për të gjithë ata që kishin frikë nga kaosi politik brenda dhe jashtë vendit, nëse rivalja e tij e ekstremit të djathtë Marine Le Pen do të fitonte çelësat e Elysee.

Por fakti që presidenti pro-evropian mbetet në pushtet nuk paralajmëron një udhëtim të qetë përpara. Franca mbetet një vend i ndarë dhe pavarësisht fitores së tij, Macron mbetet një figurë thellësisht jopopullore në mesin e një pjese të madhe të popullsisë.

Mandati i parë i presidentit u shënua nga protestat e “jelekëve të verdhë”. Qeverisja e tij u godit nga presidenca e Trump, Brexit, e përmbysur më tej nga pandemia Covid dhe më në fund lufta në Ukrainë.

Mandati i dytë i Macron mund të jetë po aq i frikshëm. Euronews rendit disa nga sfidat që e presin Macron.

1. Ai ka nevojë për një shumicë në parlament

Para së gjithash, presidenti ka nevojë për një qeveri të re të shumicës. Vendi voton sërish në qershor në zgjedhjet parlamentare. Në vitin 2017, Macron mori një fitore të madhe kundër një opozite të demoralizuar, veçanërisht mes të majtës dhe të djathtës tradicionale.

Në vitin 2022 ai përballet me një sfidë të ashpër, jo më pak nga lëvizja e majtë “La France Insoumise” e Jean-Luc Mélenchon, i cili doli i treti në zgjedhje.

Megjithatë, Macron mund të përfitojë nga procesi zgjedhor, i cili edhe për zgjedhjet parlamentare është i shtrirë në dy raunde. Në garën për Elysee, ai tashmë mblodhi shumë vota nga struktura tashmë e shkatërruar e qendrës së djathtë dhe e qendrës së majtë në përpjekjen e parë.

Një faktor tjetër në favor të tij mund të jetë se kërcënimi presidencial i Le Pen mund të mos përsëritet në votimin parlamentar, pasi e djathta ekstreme duket se do të ndahet mes kampit të saj dhe atij të autoritarit Eric Zemmour.

“Unë mendoj se (Macron) do të bëjë shumë mirë, relativisht mirë në zgjedhjet në qershor. Ai nuk do të bëjë aq mirë ose do të fitojë aq vendimtar sa fitoi herën e fundit. Herën e fundit që ai ishte i ri nëse dëshironi, ai nuk do të jetë nuk duhet të kandidojë në rekordin e tij,” tha Douglas Webber, profesor në shkollën e biznesit INSEAD.

“Për të ndërtuar një shumicë në parlament, ai ndoshta do të duhet të gjejë mbështetje nga disa parti të tjera politike dhe ai mund të gjejë mjaft deputetë për ta mbështetur atë nga radhët e së djathtës kryesore dhe elementëve gjithashtu të së majtës më të moderuar, mbetjet e Partisë Socialiste dhe veçanërisht mbetjet e Republikanëve”, shtoi ai.

2. Macron mund të përballet me një reagim të ashpër, pavarësisht fitores së tij

Macron fitoi presidencën pjesërisht falë votave shtesë që i “huazuan” për të mbajtur larg Le Pen.  Raundi i parë i zgjedhjeve presidenciale konfirmoi tre blloqe të reja në peizazhin e ri politik të Francës: centristët pro-evropianë të Macron, kryengritja nacionaliste e Le Pen dhe e majta e fortë e Mélenchon.

Në përgjithësi, secili ka mbështetjen e rreth një të tretës së publikut. “E majta” dhe “nacionalisti” kanë pak të përbashkëta, përveç armiqësisë ndaj presidentit, lëvizjes së tij dhe estabilimentit. Opozita e dy të tretave të votuesve nuk do ta bëjë të lehtë qeverisjen.

“Franca do të mbetet një vend thellësisht i ndarë. Macron mund të mbështetet ose të ketë mbështetjen e më pak se një votuesi francez në çdo tre, 28%, 27% në raundin e parë”, thotë Webber.

Presidenti ka thënë tashmë se synon të fillojë reformën e pensioneve nga vjeshta, duke synuar të rrisë moshën ligjore të pensionit në 65 vjeç – megjithëse gjatë fushatës ai u zotua të ishte fleksibël. Nëse vëzhguesit francezë po kërkojnë një çështje për të ndezur një valë tjetër protestash, ky është një këshillë e lehtë.

Webber thotë se Macron do të luftojë për të arritur larg në zbatimin e agjendës së tij politike të brendshme dhe për të bërë ndryshime rrënjësore.

“Edhe nëse ai ka shumicën në parlament për projekte madhore si reforma e sistemit të pensioneve, ai ka të ngjarë të përballet me një opozitë shumë të fortë jashtë parlamentit në formën e lëvizjeve protestuese, si ato që ishin kundër protestave të reformës edhe gjatë këto pesë vitet e fundit. Pra, dikush mund të shohë një ringjallje të lëvizjes së “jelekëve të verdhë” nëse në veçanti, kostoja e jetesës vazhdon të rritet ose përshpejtohet”, u shpreh ai.

3. ‘Përtëritje e plotë’ e politikës klimatike të Francës

Në një përpjekje të fshehur për të tërhequr votuesit në të majtë midis dy raundeve, Emmanuel Macron premtoi një rishikim të politikës klimatike përpara një turme mbështetësish në Marsejë.

Kryeministri i ardhshëm do të kishte përgjegjësi të drejtpërdrejtë për planifikimin mjedisor, tha ai, i mbështetur nga dy ministra për të mbikëqyrur tranzicionin e gjelbër dhe zbatimin – një ide shumë e ngjashme me atë të propozuar nga Mélenchon.

Macron tronditi elementët e tjerë kryesorë të manifestit të tij: ruajtjen e energjisë, energjinë bërthamore, investim i madh në energjinë e rinovueshme me 50 ferma me erë në det deri në vitin 2050, më shumë transport hekurudhor dhe lumor, trajtimin e ndotjes së ajrit, mbjelljen e pemëve.

Presidenti gjithashtu dëshiron të zhvillojë një sektor ekskluzivisht francez të makinave elektrike me akses më të lehtë nëpërmjet një programi leasing. Madje do të kishte një “Fête de la nature” vjetore bazuar në modelin e suksesshëm muzikor të krijuar prej kohësh.

Aktivistët mjedisorë vënë në dyshim sinqeritetin e Macron, pasi e kanë quajtur atë “presidentin e mosveprimit klimatik” ose “presidentin e hapave të vegjël” gjatë mandatit të tij të parë. Si ai ashtu edhe Le Pen u kritikuan për dështimin në adresimin e disa çështjeve të gjelbra gjatë debatit të tyre televiziv.

4. Reforma ambicioze e BE-së

Integrimi më i thellë evropian ka qenë një temë kryesore për Emmanuel Macron që nga zgjedhja e tij në 2017, kur tubimi i tij i fitores i bëri jehonë Odës së Gëzimit të Beethoven, himni i Bashkimit Evropian.

Këtë herë, ndonëse ai mbase i ra pak më pak daulles evropiane gjatë fushatës, presidenti e përshkruan programin e tij si një program të “sovranitetit kombëtar dhe evropian”.

Ambiciet e tij evropiane përfshijnë autonominë “energjetike dhe strategjike”, një reformë të zonës së lëvizjes së lirë Shengen me mbrojtje më të mirë të kufijve të jashtëm të BE-së dhe një politikë të përbashkët azili. Macron gjithashtu dëshiron që vendet evropiane të zhvillojnë një kapacitet më të fortë mbrojtës dhe një përpjekje konkrete për të nxitur industrinë evropiane të teknologjisë.

Për të rifilluar ekonominë, Macron propozon masa me një dimension social dhe ekonomik: një taksë karburanti në mbarë BE-në, standardet e BE-së të zbatuara në marrëveshjet tregtare si dhe një direktivë për pagën minimale dhe barazinë gjinore.

Së fundi, për të rinjtë ai dhe Komisioni Evropian duan të zhvillojnë një program gjashtëmujor të shërbimit qytetar evropian që ofron shkëmbime akademike ose profesionale, ose punë bamirësie.

5. Akti balancues i luftës në Ukrainë

Emmanuel Macron ka mbështetur sanksionet e BE-së kundër Rusisë për luftën në Ukrainë, duke thënë se qeveria e tij do të konsiderojë një ndalim të importeve të naftës ruse. Presidenti i përshkroi mizoritë ruse në Bucha si “krime lufte” dhe bëri thirrje që autorët të sillen para drejtësisë ndërkombëtare.

Megjithatë, ai gjithmonë ka mbrojtur dialogun me Moskën, të mbështetur nga “qëndrueshmëria”. Mezi tre javë pas fitores së Macron në zgjedhjet e vitit 2017, Vladimir Putin erdhi në Versajë mes shumë madhështi dhe ceremonie, pavarësisht tensioneve mbi Sirinë dhe Ukrainën. Ai gjithashtu vizitoi rezidencën verore të presidentit francez në jug të Francës, përpara një samiti të G7.

Takime të tilla nuk arritën të lehtësonin tensionet në terma afatgjatë. As thirrjet e shumta telefonike të Macron me homologun e tij rus dimrin e kaluar, ndërsa forcat e Moskës u grumbulluan në kufijtë e Ukrainës, nuk e ndaluan Rusinë të hynte në luftë.

Të premten, presidenti i tha radios franceze se “nuk e përjashton” që të flasë përsëri me Putinin, ndërsa pranoi se qëllimi mund të jetë relativisht modest, siç është marrja e aksesit humanitar për Mariupolin.

Duke paralajmëruar kundër një këputjeje të përhershme në marrëdhënie, ai përmend nevojën për ndikim në rast të një armëpushimi. “Evropa duhet të jetë në tryezë. Të gjithë duhet të jemi shumë vigjilentë. Ne nuk duhet ta gjejmë veten në një situatë ku, për shkak se kishim vendosur të mos flisnim më me presidentin Putin, negociatorët do të jenë presidentët turq ose kinezë, ose të tjerë”, tha ai.

Macron thotë se Franca dhe Evropa duhet të kujdesen për të shmangur angazhimin e drejtpërdrejtë ushtarak në Ukrainë, për të cilin ai argumenton se do të shihej si përshkallëzimi i konfliktit apo edhe fillimi i një “lufte të re botërore”. Dërgimi i tankeve ose avionëve do të ishte “bashkë-luftim”, shton ai.