Vetëm dy ditë pas fillimit të pushtimit rus të Ukrainës, Ramzan Kadyrov, president i Republikës Çeçene, njoftoi se forcat e tij ishin vendosur në fushën e betejës.

Që atëherë, udhëheqësi i Çeçenisë ka postuar në mediat sociale përditësime të rregullta dhe video të ushtarëve çeçenë që dyshohet se marrin pjesë në aktivitete ushtarake në territorin ukrainas.

Më 14 mars, ai ngarkoi një video të tij në një dhomë plot me ushtarë, duke thënë se ishte me forcat çeçene pranë kryeqytetit, Kiev. Pretendimi nuk u verifikua në mënyrë të pavarur dhe zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se ai nuk kishte “asnjë informacion” në lidhje me qëndrimin e Kadyrov në Ukrainë.

Kjo nuk ishte hera e parë që forcat çeçene janë dislokuar në konfliktet ku ushtria ruse ka marrë pjesë. Ata gjithashtu morën pjesë në luftën e vitit 2008 në Gjeorgji, në fazën e parë të konfliktit në Ukrainë në 2014-15 dhe në luftën siriane.

Vëzhguesit, megjithatë, thonë se pavarësisht reputacionit të tyre si luftëtarë të ashpër, forcat çeçene të dërguara në Ukrainë nuk kanë luajtur një rol të rëndësishëm në fushën e betejës. Prania e tyre është perceptuar si një ushtrim i marrëdhënieve me publikun, një ushtrim që pasqyron si qëndrimin politik të Kadyrov ashtu edhe nevojat propagandistike të Kremlinit.

Kush është Ramzan Kadyrov?

Kadyrov erdhi në pushtet në vitin 2007, tre vjet pasi babai i tij, ish-presidenti çeçen, Akhmad Kadyrov, u vra. Të dy luftuan në Luftën e Parë çeçene (1994-96) në anën e forcave pro-pavarësisë, por në Luftën e Dytë Çeçene (1999-2000) ndërruan anë dhe ndihmuan ushtrinë ruse t’i mposhte ata. Si rezultat, Çeçenia humbi pavarësinë e saj jetëshkurtër dhe u bë një nga rajonet e Federatës Ruse.

Që nga ardhja në pushtet, Kadyrov ka zhdukur opozitën politike dhe ka frenuar të drejtat dhe liritë e njeriut. Ai është akuzuar për urdhër të torturës dhe vrasjeve pa gjyq. Një varg vrasjesh të gazetarëve rusë dhe aktivistëve të të drejtave të njeriut kanë qenë të lidhura me Çeçeninë, duke përfshirë vrasjen e Anna Politkovskaya në 2006 dhe Nataliya Estemirova në 2009, të cilat të dyja kishin kritikuar Kadyrov.

Një numër i kritikëve të tij çeçenë që kishin kërkuar azil jashtë vendit gjithashtu janë sulmuar dhe disa janë vrarë, duke përfshirë Sulim Yamadayev, një ish-komandant ushtarak çeçen dhe ish-truproja e Kadyrov, Umar Israilov.

Në vitin 2017, Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione ndaj presidentit çeçen për shkak të historisë së tij të të drejtave të njeriut. Departamenti i Thesarit gjithashtu e lidhi atë me vrasjen e Boris Nemtsov në vitin 2015, një lider i shquar i opozitës dhe kritik i presidentit rus Vladimir Putin.

Represioni i ashpër i Kadyrov në Çeçeni ka shkaktuar pak reagim nga Moska. Sipas gazetarit dhe komentatorit politik rus Konstantin von Eggert, kjo është për shkak të marrëveshjes politike që Putin bëri me Kadyrov.

“Rusia nuk i fitoi dy luftërat çeçene. Rusia u mund”, tha Eggert.

Gjatë gjithë mandatit të tij 15-vjeçar si president i Çeçenisë, Kadyrov është paraqitur si një garantues i paqes, duke goditur separatistët dhe duke nisur operacione “anti-terrorizmi”. Ai gjithashtu ka demonstruar rregullisht përkushtimin e tij ndaj Putinit në retorikën dhe veprimtarinë e tij politike.

“Roli i Kadyrovit që kur u bë president ka qenë të tregojë besnikëri ndaj Putinit… dhe të shërbejë si një hajdut, një kërcënim i vazhdueshëm për armiqtë e Putinit”, tha Eggert.

Në këmbim, Republika Çeçene ka gëzuar subvencione të konsiderueshme nga qeveria federale ruse, duke shkuar deri në 87 për qind të buxhetit të saj, të cilat nuk janë reduktuar edhe kur masat shtrënguese ishin vendosur në të kaluarën.

Fondet federale gjithashtu kanë shkuar rregullisht në Fondin Akhmad Kadyrov, së bashku me kontributet e detyrueshme mujore nga pagat e punonjësve shtetërorë dhe privatë çeçenë. Fondi, i cili është sanksionuar nga Thesari i SHBA-së, shihet si mjeti financiar i Kadyrov dhe është përdorur për një sërë projektesh personale, duke përfshirë gjoja pagesën e aktorëve perëndimorë për të marrë pjesë në ditëlindjen e tij.

“Kadyrovtsy” në Ukrainë

Vendosja e trupave çeçene në Ukrainë ka qenë një akt tjetër besnikërie nga Kadyrov ndaj Kremlinit. Në videon e tij të 26 shkurtit, ai tha: “Presidenti mori vendimin e duhur dhe ne do të zbatojmë urdhrat e tij në çdo rrethanë”.

Kadyrov ka pohuar se vullnetarët çeçenë të gatshëm për të shkuar në Ukrainë janë në dhjetëra mijëra. Një raport nga transmetuesi shtetëror rus RT raportoi se rreth 12,000 trupa çeçene ishin përgatitur për t’u vendosur në Ukrainë, por nuk ka asnjë konfirmim se sa janë aktualisht në terren.

Sipas Harold Chambers, një analist i Kaukazit të Veriut, forcat çeçene të lidhura me Kadyrov – të njohura gjithashtu si “Kadyrovtsy” – ishin pjesë e kolonës që u nis për në Kiev dhe ndodhen gjithashtu në qytetin e rrethuar Mariupol.

“Kadyrovtsy në Ukrainë u janë dhënë objektiva konvencionale (p.sh. neutralizimi i udhëheqjes ukrainase, kundër kryengritjes, ndalimi i dezertimit), ndërkohë që kanë luajtur një rol vendimtar në fushatën fillestare të luftës psikologjike të Putinit”, tha Chambers.

Edhe pse Kadyrov ka thënë se forcat çeçene po marrin pjesë në luftime, pretendimi është kundërshtuar nga separatistët e mbështetur nga Rusia dhe disa vëzhgues.

Në një postim të 15 marsit në mediat sociale, Igor Girkin, një ish-komandant i forcave separatiste të mbështetura nga Rusia në Donetsk, tha se ushtarët çeçenë nuk kishin marrë pjesë në luftimet në Mariupol. Në një intervistë të 16 marsit, Alexander Khodakovsky, komandanti i batalionit Vostok, pjesë e forcave separatiste të Donetsk, tha se ushtarët çeçenë erdhën në Mariupol të papajisur.

Ruslan Leviev, themeluesi i Ekipit të Inteligjencës së Konflikteve, një kolektiv kërkimor që përdor të dhëna me burim të hapur për të përcaktuar aktivitetin ushtarak rus, tha se nuk kishte parë asnjë provë për pjesëmarrjen e forcave çeçene në luftime.

“Ata qëndrojnë prapa vijës së parë dhe bëjnë ‘video të bukura’, duke bërtitur ‘Akhmat – Forca!’ dhe ‘Allahu Akbar!’”, tha ai.

Forca të tjera çeçene janë në Ukrainë që i janë bashkuar palës ukrainase. Ata janë pjesë e batalioneve vullnetare Dzhokhar Dudayev dhe Sheikh Mansur, të cilët u angazhuan gjithashtu në luftime në Ukrainën lindore në 2014-15. Ata përbëhen nga çeçenë që kundërshtojnë hapur Kadyrovin, por sipas Chambers, deri më tani nuk janë përballur drejtpërdrejt me “Kadyrovtsy” në vijën e frontit.

Batalioni Dzhokhar Dudayev ka të ngjarë të vendoset për të luftuar në lindje, ndërsa luftëtarët e Sheikh Mansur janë pjesë e forcave që mbrojnë Kievin, tha ai.

Burimi: AL Jazzera