Lidhu me ne

Mix

Anemi-shtatëzënë, kujdes për autizëm tek fëmijët

Gratë që vuajnë nga anemia në fillim të shtatëzanisë janë në rrezik për të pasur një fëmijë me autizëm, çrregullim të deficitit të vëmendjes / hiperaktivitetit (ADHD) dhe aftësi të kufizuara intelektuale, sugjeron një studim i mjekëve suedez.

Studimi nuk mund të vërtetojë shkakun dhe efektin, por “një diagnozë e anemisë më herët në shtatzëni mund të përfaqësojë një mangësi më të rëndë dhe të qëndrueshme për ushqimin për fetusin”, studiuesi i teorisë  është Renee Gardner. Ajo është koordinatore e projektit në departamentin e shkencave të shëndetit publik në Institutin Karolinska në Stokholm.

“Pjesë të ndryshme të trurit dhe sistemit nervor zhvillohen në periudha të ndryshme gjatë shtatëzanisë, kështu që një ekspozim i hershëm ndaj anemisë mund të ndikojë në tru ndryshe, krahasuar me një ekspozim të mëvonshëm,” shpjegoi ajo në një njoftim universitar .

Rreth 15% deri në 20% të grave shtatzëna vuajnë nga anemia me mungesë hekuri, e cila shpesh shkaktohet nga mungesa e hekurit. Pjesa më e madhe e anemisë diagnostikohet vonë në shtatëzani, pasi fetusi në zhvillim përdor shumë hekur nga nëna, shpjeguan autorët e studimit.

Në studim, mjekët mblodhën të dhëna për afro 300,000 nëna dhe më shumë se 500,000 fëmijë të lindur në Suedi ndërmjet viteve 1987 dhe 2010. Ndër gati 6% të nënave të diagnostikuara me anemi, vetëm 5% kishin gjendjen e diagnostikuar në fillim të shtatëzanisë – para 31 javësh .

Për gratë të diagnostikuara me anemi në fillim të shtatëzanisë, rreth 5% e fëmijëve të tyre u diagnostikuan me autizëm, krahasuar me 3.5% të fëmijëve të nënave pa anemi. Për ADHD ishte 9.3% përkundrejt pak më shumë se 7%, dhe për paaftësi intelektuale, 3% kundrejt 1.3%, përkatësisht.

Pas marrjes në konsideratë të nivelit të të ardhurave dhe moshës së nënës, rreziku për autizëm te fëmijët e lindur tek nënat me anemi në fillim të shtatëzanisë ishte 44% më i madh se fëmijët e lindur nga nënat pa anemi, raportoi ekipi. Rreziku i ADHD ishte 37% më i lartë, dhe rreziku për aftësi të kufizuara intelektuale ishte 120% më i lartë, zbuloi ekipi i Gardner.

Këto rreziqe u shoqëruan vetëm kur anemia ndodhi para javës së 30 të shtatëzanisë dhe jo pas, sipas raportit të publikuar në internet në 18 shtator në JAMA Psychiatry.

Ekipi i Gardner tha që është e mundur që mungesa e hekurit tek nëna në fillim të shtatëzanisë mund të ndikojë disi në trurin e fetusit në zhvillim, kështu që gratë shtatzëna mund të kenë nevojë për shtesa hekuri. Megjithatë, nevojiten më shumë hulumtime për të konfirmuar këtë, shtoi ekipi.

Doktor Ruth Milanaik drejton programe të ndjekjes së zhvillimit neonatal në Qendrën Mjekësore për fëmijët në Neë Hyde Park, NY duke rishikuar gjetjet, tha se “ushqimi i nënës është jashtëzakonisht i rëndësishëm pasi nënat janë duke siguruar blloqet e ndërtimit për zhvillimin e fëmijës së tyre dhe ky zhvillim përfshin të gjitha sistemet e trupit duke përfshirë trurin dhe sistemin nervor të një fëmije “.

Milanaik beson se, “duke marrë parasysh rritjen e shpejtë të trupit dhe mendjes në fazat e hershme të shtatëzanisë, gjetjet e rëndësishme të doktor Gardner riafirmojnë nevojën për mbështetje të duhur ushqyese për të gjitha gratë shtatzëna gjatë këtyre kohërave të prekshme nga zhvillimi.”

MË TEPËR

Radar6 orë më herët

Eksperti Besmir Semanaj: Kostoja e mbylljes së Tik Tok, rreth 1 milion euro

Ekspert i IT, Besmir Semanaj ka deklaruar se kostoja e mbylljes së TIK TOK në vendin tonë është diku tek...

Kryesore7 orë më herët

Berisha “i lutet” Ramës për debat publik: S’dua të ta dëgjoj emrin, por jam gati të ballafaqohem me ty për hir të qytetarëve

Sali Berisha ka ftuar edhe njëherë publikisht në debat publik, Kryeministrin Edi Rama, për të ballafaquar programet respektive mes PD...

Mix7 orë më herët

Jenna Ortega: Arsyeja që u largova nga ekskluziviteti i ‘Scream’

Aktorja e “Wednesday”, Jenna Ortega, foli për vendimin e saj për t’u larguar nga ekskluziviteti i Scream në një intervistë...

Radar8 orë më herët

“Komisar Dritan Lame më rrahu” – Rrëfehet Nuredin Dumani: I thashë, ‘mbaje mend çfarë do të bëj kur të dal’, por ai u vra…

Nuredin Dumani, i cili mban edhe statusin e të penduarit të drejtësisë ka folur në seancën e kësaj të martë...

Radar1 ditë më herët

Ajo që po ndodh në Gaza, është përtej imagjinatës njerëzore

Nga një koment i radios publike gjermane Deutschlandfunk Ajo që po ndodh në Gaza është e vështirë të përshkruhet me...

Mix1 ditë më herët

Si të shmangni helmimin nga ushqimi

Përzerje, dhimbje barku, diarre ose të vjella – dhe herë pas here temperatur dhe ethe. Helmimi me ushqim është zakonisht...

Mix1 ditë më herët

Vera e kuqe nuk është e shëndetshme. Studimi: Nuk parandalon as kancerin, as sëmundjet e zemrës

Hulumtimet për lidhjen e saj me kancerin kanë nxjerrë një rezultat shumë befasues dhe  një lajm të keq edhe për...

Mix1 ditë më herët

10 gratë më të pasura në botë!

Prania e grave miliardere në listën e Forbes u rrit, duke përfaqësuar 13.4% të totalit prej miliarderëve, 3028 prej tyre...

Radar1 ditë më herët

Përgjim masiv në Shqipëri? Ekspertët ngrenë alarmin për teknologjinë DPI

Ekspertët Besmir Semanaj dhe Tomi Kallnaxhi Në Shqipëri janë vendosur disa pajisje të cilat kryejnë Deep Packet Inspection, DPI, një...

Mix1 ditë më herët

Plazhet më të mira në Shqipëri sipas CN Traveller

Ndërsa një sërë vargmalesh përshkojnë anën lindore të Shqipërisë, bregdeti i saj jugperëndimor është shtëpia e plazheve paradisiake ku dielli...

Facebook