Lidhu me ne

Mix

Femra! Si të ruheni nga kanceri i gjirit

Ka shumë faktorë rreziku që rrisin mundësinë e zhvillimit të kancerit të gjirit. Edhe pse ne i njohim disa prej këtyre faktorëve, nuk e dimë shkakun e kancerit të gjirit ose se si këta faktorë shkaktojnë zhvillimin e një qelize kanceroze.

Ne e dimë se qelizat normale të gjirit bëhen kanceroze për shkak të mutacioneve në ADN dhe pse disa prej tyre janë të trashëguara, shumica e ndryshimeve të ADN-së që lidhen me qelizat e gjirit fitohen gjatë jetës së njeriut. Proto-onkogjenët ndihmojnë qelizat të rriten.

Nëse këto qeliza ndryshojnë, ato mund të shtojnë rritjen e qelizave pa ndonjë kontroll. Mutacionet e tilla referohen si onkogjene. Kjo rritje e pakontrolluar e qelizave mund të çojë në kancer.

Cilët janë faktorët e rrezikut të kancerit të gjirit? 

Disa nga faktorët e rrezikut të kancerit të gjirit mund të ndikojnë ndërsa disa të tjerë jo. Është e rëndësishme për të diskutuar këto rreziqe me një mjek në çdo kohë kur terapitë e reja fillojnë (për shembull, terapia me hormon pasmenopauzës).

Në vijim janë faktorët e rrezikut për kancerin e gjirit:

* Mosha – Shanset e kancerit të gjirit rriten kur t’i plakesh;

* Historia familjare – Rreziku i kancerit të gjirit është më i lartë tek gratë që kanë të afërm me këtë sëmundje. Duke pasur një të afërm me këtë sëmundje, (motra, nëna) dyfishon rrezikun;

* Historia personale – Duke u diagnostikuar me kancer gjiri në një gji rrit rrezikun e kancerit në gjirin tjetër ose shansin e një kanceri shtesë në të njëjtin gji;

* Gratë e diagnostikuara me kushte të caktuara të gjirit (jo kancerogjene) kanë një rrezik në rritje të kancerit të gjirit. Këto përfshijnë ‘hyperplasia atipike’, një gjendje në të cilën ka përhapje jonormale të qelizave të gjirit, por asnjë kancer nuk është zhvilluar;

* Menstruacioni – Gratë që kanë filluar ciklin e tyre menstrual në moshë më të vogël (para 12 vjeç) ose kanë kaluar menopauzë më vonë (pas 55 vjeç) kanë një rrezik pak më të lartë;

* Indet e gjirit – Gratë me inde të gjera të gjirit (siç dokumentohet nga mamografia) kanë një rrezik më të lartë të kancerit të gjirit;

* Rraca – Gratë e bardha kanë një rrezik më të lartë të zhvillimit të kancerit të gjirit, por gratë afro-amerikane priren të kenë tumore më agresive kur e kanë atë;

* Ekspozimi ndaj rrezatimit rrit rrezikun e kancerit të gjirit;.

* Ushqyerja me gji mund të ulë pak rrezikun;

* Duke qenë mbipeshë rrit rrezikun e kancerit si te gratë para dhe pas menopauzës, por me ritme të ndryshme;

* Përdorimi i kontraceptivëve oralë në 10 vitet e fundit e rrit rrezikun;

* Përdorimi i terapisë hormonale të kombinuar pas menopauzës gjithashtu e rrit rrezikun;

* Përdorimi i alkoolit rrit rrezikun e kancerit të gjirit, dhe kjo duket të jetë në proporcion me sasinë e alkoolit të përdorur. Një studim i kohëve të fundit mbi përdorimin e alkoolit dhe kancerin e gjirit përfundoi se të gjitha nivelet e përdorimit të alkoolit shoqërohen me një rrezik në rritje për kancerin e gjirit;

* Ushtrimi duket se ul rrezikun e kancerit të gjirit;

* Faktorët e rrezikut gjenetik – Shkaqet më të zakonshme janë mutacione në gjenet BRCA1 dhe BRCA2 (kanceri i gjirit);

Duke trashëguar një gjen të mutuar nga një prind do të thotë që ka një rrezik shumë më të lartë të zhvillimit të kancerit të gjirit.

MË TEPËR

Aktualitet23 orë më herët

Ben Andoni: Rama po përgatitet për republikën presidenciale

Kryeministri Edi Rama tha së fundmi se ka mundësi që të mos jetë më në listën e deputetëve. Kjo ka...

Radar24 orë më herët

Eksodi i “diplomave”, në 2023 u diplomuan rreth 12 mijë studentë më pak se në 2019!

Eksodi i diplomave nuk ka të ndalur, teksa në bankat dhe auditore ka gjithnjë e me pak studentë, sot çka...

Radar1 ditë më herët

Emër për emër: Cilët janë deputetët e PS që do jenë në listë të mbyllur, ja kandidatët që mbledhin votat

Ndërsa afrojnë parlamentaret e 11 majit, Partia Socialiste po përgatit listën finale të kandidatëve për deputetë. Duke analizuar formulën e...

Kryesore1 ditë më herët

Cilët do të jenë kandidatët e PS dhe PD në 11 maj? Emrat që përfliten në 12 qarqet e vendit

Rama-Berisha Ja emrat më potencialë nga dy partitë kryesore… Sali Berisha dhe Edi Rama kanë futur në ankth deputetët aktualë,...

Kryesore2 ditë më herët

“Rama u shndërrua në argat të Vuçiçit”, Berisha: Asnjë arritje në 12 vite, i kanë mbetur në gojë zhabat

“Ne paraqesim një projekt që Shqipëria nuk e ka njohur kurrë më parë”. Kështu u shpreh kreu demokrat Sali Berisha...

Radar2 ditë më herët

“Kanadaja nuk do jetë kurrë amerikane” – Do të zëvendësojë Trudeau si kryeministër, kush është Mark Carney

Partia Liberale e Kanadasë ka zgjedhur me shumicë dërmuese Mark Carney si kryeministër të ri të vendit, teksa ish-guvernatori i...

Mix2 ditë më herët

Këto 5 shenja horoskopi janë magnet për suksesin

Disa njerëz duket se kanë një aftësi të lindur për të tërhequr fatin dhe suksesin, ndërkohë që të tjerët përpiqen...

Mix2 ditë më herët

Natalie Portman në një romancë dashurie

Natalie Portman  është në lidhje me muzikantin francez Tanguy Destable, konfirmoi People të premten. Media franceze Voici ishte e para...

Mix2 ditë më herët

Penelope Cruz: Jeta nis 50 vjeç!

Sapo ka kaluar pragun e gjysmë shekulli dhe duket se aktorja spanjolle nuk ndalet drejt qëllimit për të prekur të...

Aktualitet2 ditë më herët

Linda Rama në Samitin e Forbes në Abu Dhabi: “Shqipëria ka mësuar nga pësimet”

Me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Gruas, në Abu Dhabi u zhvillua samiti prestigjioz “Forbes 2025”, një ngjarje që mbledh...

Facebook