Opinion nga Mentor Petrela / Lamtumirë Rrapi i Tabakëve

Simboli i fundit biologjik i Tiranes thahet nga pleqeria, nuk kerkoi ndihme ne buze te Lanes, aty ku hodhi shtat rreth besoj tre-katerqind qind vite me pare.Ures se Tabakeve bashkohese i vdiq shoku qe e veshtroi kur ajo ndertohej..

Ne periferi te qytetit te vjeter, aty ku perpunoheshin lekuret dhe niseshin rruget me tentakulat drejt katundeve te juglindjes, mbiu Rrapi i species Platanus Orientalis Balcanicus. Rritet deri ne tridhjete metra i larte, me hije te gjere ne Euroazi.

Nje i aferm i Rrapit te Xhamia e Tabakeve perballe eshte fiksuar i thare ne celuloidin e Sadik Kacelit me 1932, duhet te kete mbyllur ciklin rreth njeqind vite me pare. Rrapi impresionues me madheshtine e tij do te mbetet ne pikturen e Edward Lear ne 1848 se bashku me motren mitike, Uren, qe njgjasojne per paralelizem me perendite e pavdekshme greke ne bashkjetesen e tyre me qeniet biologjike qe shuhen sic ishte Rrapi.

Kapka Kassabova ne deshmite “To the Lake” tregon qe Edward Lear, nje rrap kusheri i Tabakeve te njejtes specie, e ka pikturuar ne Oher, megjithese banoret e sulmuan me gure duke e quajtur si blasfemi artin e tij. Sipas saj ka qene mbjellur ne Oher nga Klementi ne vitin 893 dhe mbijeton sot ne hyrje te Carshise.

Nga ky episod, Edward Lear vuri fezin dhe me dy roje shqiptare u nis drejt perendimit. Me te njejtin pasion udhetari artist liberal Edward Lear me pas pikturoi Rrapin e Tabakeve. Na lejohet te spekullojme duke i krahasuar te dy pamjet dhe hijen te jete njemije vjecar dhe Rrapi i Tabakeve?

Alexandre Degrand, konsull i Frances ne udhetimin e tij ne Tirane me 1898 e ka fiksuar ne celuloid Uren dhe Rrapin me vellezerit e tij ne rrugen e Shen Gjergjit. Impresionet e tij mbi Tiranen jane mbreselenese ne ato dy jave te qendrimit te tij, ku thote se elita e saj ishte po aq e kulturuar sa elita e Shkodres, kryeqyteti shpirteror e institucional ku ai sherbeu per gjashte vite.

Baroni Degrand ben dallimin se ne Tirane, elita ishte nderkombtare (plejada rrezatuese e Toptansve kishte sherbyer si misionare, diplomate, administratore ushtarake ne Perandorine Osmane, ne rajon, ne Europe, ne Azi dhe ne Afrike).

Nen Toptanet, Rrapi me gjithe kusherinjte rreth sarajeve hodhen shtat. Luigi Pellerano i komisionuar nga National Geographic me 1928 ka perjetesuar ne foto Rrapin me Uren e Tabakeve kur syri pineal i fotografit ka fiksuar krenarine e nje ezmereje veshur me dimit mermeri, qe mund ta quajme Bukuroshen e Tirones.

Sherbesen e fundit pa dhene shpirt Rrapit te Tabakeve ia kreu duke i marre mesazhin nga zemra Blendi Fevziu ne emisionin e dedikuar ne TV Klan, vitin e kaluar. Kjo perkujtimore eshte si kenga e fundit e mjelmes per nje terheqje vemendjeje ne kujdesin ndaj pese niperve te Rrapit, aty prane Namazgjase.