Lidhu me ne

Radar

Kuriozitete historike / Nga saksofoni tek gijotina/ Si u bënë të famshëm emrat e zakonshëm të shpikësve të tyre

Ne të gjithë e dimë se Erli i Katërt i Sanduiçit shpiku sanduiçin, ushqimin që sot është kaq popullor. Por ka shpikje të tjera që e kanë marrë emërtimin nga autorët e tyre, të cilët ju mund të mos i njihni. Ja cilët janë disa prej tyre.

Xhakuzi

Shumë njerëz kanë shijuar një version të vaskave me ujë të nxehtë, nga llixhat tek vaskat ofuro në Japoni. Por termi “xhakuzi” u bë sinonim i vaskave me ujë të nxehtë që përfshijnë edhe hidroterapitë. Kompania “Vëllezërit Jacuzzi” u themelua nga 7 vëllezër italianë në vitin  1915 për të siguruar produkte të ndryshme për ushtrinë.

Kur djali i vogël i Kandido Xhakuzit u diagnostikua me artrit, vëllezërit krijuan një pompë që mund të vendosej në një banjë nën nivelin e ujit në të dyja anët. Pompa J-300 iu shit spitaleve dhe shkollave deri në vitin 1968, kur biznesi u zgjerua për të përfshirë prodhimin e banjove me vaska për përdorim privat.

Gijotina

Pavarësisht nga nofka “Madam Gijotin”, kjo metodë e ekzekutimit u emërtua sipas emrit të mjekut francez Zhozef-Injac Gijotin. Para Revolucionit Francez në vitin 1792, përdoreshin metoda të ndryshme të ekzekutimit (përfshirë makineritë për prerjen e kokave).

Por Gijotin i cilësoi çnjerëzore shumicën e tyre. Në tetorin e vitit 1789, ai propozoi një pajisje të thjeshtë dhe efektive për ta bërë dënimin me vdekje më pak të dhimbshëm. Prerja e kokave me sëpatë ose me shpatë mund të kërkonte disa tentativa ndërsa dënimi me varje në litar mund të zgjaste disa minuta.

Gijotina ishte e shpejtë dhe e saktë, dhe u bë shumë shpejt metoda e preferuar e ekzekutimit. Edhe pse ai nuk ishte shpikësi i makinerisë, gijotina u emërua sipas mjekut që kërkoi që ajo të përdorej si mënyra më e mirë dhe e vetme për të zbatuar dënimet me vdekje.

Motori i naftës Dizel

Rudolf Dizel kishte dëshirë të bëhej inxhinier kur ishte 14 vjeç. Edhe pse nuk ia doli të diplomohej në vitin 1879 për shkak se u sëmur nga ethet e tifos, ai e kaloi vitin e ardhshëm duke fituar përvojë inxhinierike në kompaninë “Sulzer Brothers Machine Works” në Zvicër.

U diplomua më në fund në vitin 1880, me notat më të larta. Dizel fitoi disa patenta gjatë kohës që punonte për Karl von Lind, ndërsa në vitin 1893 botoi një traktat që ishte baza e punës së tij për motorin e famshëm Dizel.

Kuptimi prej tij si i termodinamikës, por edhe i mënyrës për të garantuar një efikasitet të lartë të karburantit, e nxitën të shpikë një motor më efikas sesa motori me avull (që mund të humbasë deri në 90 për qind të energjisë së tij). Motori i parë Dizel ishte 250/400, që sot është i ekspozuar në Muzeun Teknik Gjerman në Mynih.

Silueta

Një siluetë është një lloj i veçantë figure, ku një objekt përfaqësohet si një hije e fortë në një ngjyrë të vetme të errët (zakonisht e zezë), në një sfond me ngjyrë të hapur. Zakoni për të bërë portrete në këtë stil u popullarizua nga mesi i shekullit të 18-të.

Artistët ose bënin një tablo në profil duke punuar vetëm me njërin sy, ose e hidhnin skicën në letër dhe më pas e pikturonin. Megjithëse nuk u krijua nga Etien dë Siluet, emri i tij u lidh përgjithmonë me këtë stil të artit për shkak të politikave të tij fiskale.

Siluet ishte Ministër i Financave në vitin 1759, dhe imponoi masa të rrepta të kursimit për popullin francez pas Luftës së Shtatë Viteve.

Saksofoni

Antuan-Zhozef Saks (Adolf) ishte një shpikës që luante gjithashtu në flaut dhe klarinetë. Prindërit e tij ishin të dy krijues instrumentesh, ndaj edhe Adolfi nisi të dizenjonte instrumente. Në moshën 15 vjeçare, ai krijoi gjatë një konkursi dy fyej dhe një klarinetë.

Ai e donte si tingullin që lëshonin instrumentet prej bronzi, ashtu edhe tingullin dallues të një instrumenti të gdhendur nga druri, dhe donte të gjente një mënyrë për t’i kombinuar të dyja. Prandaj ai shpiku saksofonin sot shumë të dashur nga muzikantët.

Bifteku

Bifteku i Salisbërit bazohet në modelin e biftekut të Hamburgut, pra mbi një copë mishi viçi të bluar. Për shkak se shumë njerëz udhëtonin midis Nju Jorkut dhe Hamburgut, qytet në shtetin e Pensilvanisë, restorantet e Nju Jorkut filluan të ofrojnë një variant të kësaj pjate.

Xhejms H.Salisbëri ishte një mjek që shërbeu gjatë Luftës Civile Amerikane.

Ai besonte se modeli i dhëmbëve të njeriut tregonte se njerëzit nuk supozohej që të hanin perime. Prandaj ai donte t`i hiqte perimet, frutat dhe karbohidratet nga dieta e pacientëve të tij, dhe t’i zëvendësonte ato me mish. Ai e cilësonte mishin e viçit me një vlerë të madhe mjekësore. Ndaj shpiku biftekun e Salisbërit:mish viçi i bluar me qepë dhe erëza dhe më pas i pjekur. Ai shërbehej i shoqëruar me salcën e bërë nga lëngu i mishit ose kafe.

Naços

Kjo pjatë e dashur meksikane u shpik nga Injacio Anaja, një kuzhinier dhe restaurues. Pseudonimi i tij ishte “Nacho” dhe për një kohë ai punoi në Klubin e Fitores në Piedras Negras. Një ditë, një kliente e quajtur Merni Finan, e pyeti Injacion nëse mund t’i përgatiste një meze të lehtë që të ishte pak më ndryshe për të dhe miqtë e saj.

Pasi gjeti në kuzhinë disa pjesë buke misri të fërguara, ai i preu ato në trekëndësha, i skuqi, pastaj shtoi djathë të shkrirë dhe speca jalapeño. Kur hapi biznesin e tij ai e quajti atë “Nacho’s Restaurant”/Thevintagenews

MË TEPËR

Mix15 orë më herët

Jay Z dhe Beyonce kërcënohen me jetë

Jay-Z dhe Beyoncé janë në gatishmëri të lartë pasi morën kërcënime me vdekje pas rrëzimit të padisë për përdhunim kundër...

Mix15 orë më herët

10 shenja që tregojnë se mbase duhet të hiqni dorë nga kafeina

Kafeina mund të jetë një dozë energjike magjike që ju ndihmon të zgjoheni në mëngjeset tuaja, por për disa njerëz,...

Mix15 orë më herët

Çiftet e martuara që qëndrojnë çmendurisht të dashuruar për dekada, shfaqin këto 6 tipare

Jo të gjitha marrëdhëniet janë të bukura dhe me shkëlqim përgjithmonë. Shumë njerëz heqin dorë nga marrëdhënia e tyre pasi...

Mix15 orë më herët

Letra e shkruar nga Isaac Newton në 1704 parashikon DATËN e saktë të fundit të botës

Një letër nga shkencëtari i njohur anglez Sir Isaac Newton parashikonte se kur do të përfundonte bota siç e njohim...

Radar15 orë më herët

Berisha: Vrasja e Mehmet Shehut e ka një ngjashmëri me rastin e Veliajt

Kryetari i Partisë Demokratike, Sali Berisha tha sot se ka një ngjashmëri mes vrasjes së Mehmet Shehut dhe arrestimit të...

Radar16 orë më herët

Arresti për Veliajn, i jashtëzakonshëm?! SPAK: 236 arreste për 2024-n

Ku qëndron pra e jashtëzakonshmja në praktikën e SPAK pêr zyrtarët? Askund veç faktit që u dogj një karrierë politike...

Mix16 orë më herët

Shenjat e horoskopit që kurrë nuk duhet të dashurohen me njëra-tjetrën

Përpara se të përfshiheni kokë e këmbë në një lidhje të re, kini parasysh që yjet mund të kenë planifikuar...

Radar16 orë më herët

Nisma “Sy m’Sy” në gjithë Shqipërinë; a po kopjon Rama sloganin “Cep më Cep” të Albin Kurtit?

Edi Rama dhe Albin Kurti Kryeministri Edi Rama ka njoftuar ditën e sotme se së shpejti do të nisë maratona...

Mix16 orë më herët

Rolls-Royce prezanton modelin më të fuqishëm të historisë së vet, për 370 mijë euro

Rolls-Royce ka nxjerrë në shitje modelin më të fuqishëm të historisë së vet, Black Badge Spectre, një supermakinë elektrike që kushton rreth...

Radar16 orë më herët

“Shumica e vajzave shqiptare duan meshkujt e fortë, admirojnë banditët”

“Shumica e vajzave preferojnë meshkujt e fortë” – Kështu u shpreh psikologia Aurela Agalliu. Teksa u diskutua mbi krimet e...

Facebook