Lidhu me ne

Temporal

Rasti ‘Rudina Voda’ si ‘drejtësi kundër pakicave’. Nën hundën euro-amerikane

Rasti ‘Rudina Voda’ si ‘drejtësi kundër

Alfred Lela

Drejtësia e re, një dizajn amerikan me mbështetje të gjerë europiane, po jep shenjat e sëmundjeve lufta ndaj të cilave është pjesë themelore e ‘kryqëzatave’ për të drejtat e njeriut në Perëndim: gratë dhe pakicat.

Si në Amerikë ashtu dhe Europë, sidomos nën qeveri liberale të krahut të majtë, por gjithnjë e më shumë edhe të qendrës apo të së djathtës, aksesi dhe barazia në sistem e grave dhe pakicave, qofshin këto etnike apo llojesh të tjera, është pjesë zotëruese e  retorikës. Aksionet politike, gjuha e fushatave, aktet publike apo edhe nismat qeverisese, ato që njihen si policy i mëshojnë kësaj konstantje.

Të drejtat e grave dhe pakicave janë tashmë aksioni, gjuha dhe mendimi. Të jesh në anën e kundërt të kësaj balance të re shoqërore do të thotë të jesh kundër kohës.

Ka një ironi këmbëngulëse të gjërave në çdo gjë, ama. Në një nga kolonadat e National Archives në Washington DC, të godet një maksimë e gdhendur në gur: e shkuara është parathënie (what is past is prologue). Fraza i përket poetit anglez Shekspirit, dhe në kuptimin modern të saj përdoret për të nënkuptuar se është historia që e jep kontekstin apo shtratin për të sotmen.

E shkuara pra, është përcaktuese. A mund të thuhet kjo edhe në rasin e një refome në drejtësi euro-amerikane apo oksidentale, e dizajnuar për një Shqipëri që është kryesisht e shkuar, dhe është pikërisht ky prolog i saj në kohë që përcakton sjelljet e së tashmes dhe projeksionin te e nesërmja?

Shihni pak përtej reflektimit lëbyrës që don të lëshojë  politika dhe media, te ‘viktimat e shkëlqyera’ të drejtësisë shqiptare (asaj kryesisht të re). Dy të goditurit më të zëshëm të saj janë një ministër që përfaqësonte pakicën etnike greke në Shqipëri dhe një zv/ministre grua. Spiro Ksera dhe Rudina Voda. Të dy, si për të thelluar paradoksin që don të theksojë ky editorial, janë dënuar për shkelje, të cilat në regjistrin e korrupsionit shqiptar mund të marrin gradën e tetarit. Ksera është dënuar për një projekt që përfshinte kryesisht trajnime, konferenca dhe seminare. Voda po hetohe për ndërhyrje për një vend pune dhe ‘çikërrima të tjera. Të kuptohemi, çdo shkelje, sado e vogël, përbën kundravajtje dhe meriton ndëshkim, por jemi duke përdorur aparatin matës të kontekstit, që është korrupsioni në Shqipëri dhe shkalla e tij.

Ka dy momente ku meriton të ndalemi. A janë gratë dhe minoritarët më të ngathët, më pak inteligjentë se të tjerët, pra se burrat, dhe sidomos ata të etnisë dominuese, shqiptares? Të pranonim këtë do të thotë të biem në një humnerë të thellë të gjuhës politikisht jokorrekte, për të cilën e majta liberale ka një aversion shekspirian.

Më e frytshme do të qe pranimi i trajektores tjetër. Të prerit e litarit aty ku është më i hollë. Implikimet politike dhe shoqërore në këtë rast janë më të pakta. Në kuptimin se Ksera dhe Voda nuk janë pjesë e tribuve të mëdha politike apo rretheve të gjera shoqërore. Duke qenë të tillë ata bartin më pak ngatërresa të mundshme për sistemin. Ata janë ‘të shkëlqyer’ edhe si ‘koka turku’, dhe sidomos si ‘vitrina të luftës kundër korrupsionit’. Në këtë të fundit, si drejtësia ashtu dhe qeveria, krijojnë iluzionin e mobilitetit, pra të një kryqëzate sistemike kundër korrupsionit, ndërkohë që sistemi vetë nuk prekt. Ai thjesht përcakton ‘thërrimet njerëzore’ që i hidhen makinës së propagandës dhe retorikës, duke ruajtur për vete të njëjtat pozicione, të njëjtin oreks, të njëjtin transgresion etik dhe shoqëror.

Nën hundën e amerikanëve, europianëve, por edhe të skotës së organizatave të mbrojtjes së grave dhe pakicave, kjo fyerje olimpike ndaj agjendës dhe retorikës, kalon me shpejtësinë dhe hutinë e aeroplanit të Richard Branson-it drejt hapësirës.

Sepse, të dashur miq dhe armiq, e shkuara është parathënie.    

MË TEPËR

Mix1 orë më herët

Sekreti i dobësimit – Dy gota ujë përpara vakteve

Humbja nga pesha kërkon një angazhim serioz ndaj një stili të shëndetshëm jetese. Ushqyerja e shëndetshme, aktiviteti fizik, gjumi dhe...

Mix2 orë më herët

Kjo mund të jetë arsyeja pse është kaq e vështirë të humbasësh peshë

Nëse ke humbur ndonjëherë peshë dhe pastaj ke parë me tmerr se si ajo rikthehet me kalimin e kohës, nuk...

Mix3 orë më herët

Të ndarë prej kohësh ‘de facto’, Nora Gega dhe Blendi Klosi firmosin divorcin

Nora Gega dhe Blendi Klosi, deputet i PS-së dhe koordinatori Politik i Qarkut të Dibrës, kanë vendosur t’i japin fund...

Kritike3 orë më herët

Nëpunësit e Autoritarizmit

Shkruar nga Irena Beqiraj Ndaj edhe Marjanat na ofrohen si një realitet alternativ i cili formulohet me kujdes, me ndihmën...

Aktualitet4 orë më herët

Shanset për t’u bërë deputet, 2 mijë kandidatë për 48 vendet e mbetura

2046 kandidatë në zgjedhjet e 11 majit, për 140 vende në parlament, 92 vende të “blinduara” nga PD dhe PS...

Mix4 orë më herët

Forcon kockat dhe shpejton tretjen! Ja 5 arsye pse duhet të hani domate çdo ditë

Domatet janë më shumë se thjesht një shtesë dekorative për sallatat apo sanduiçet tuaja; kjo perime e lëngshme ka përfitime...

Radar4 orë më herët

Arsimi i dobët në Shqipëri do mbajë peng dy gjenerata

Shqipëria renditet ndër vendet me cilësinë më të ulët të arsimit të lartë në Europë dhe në Azinë Qendrore, rajonin...

Mix5 orë më herët

Ellen Pompeo nuk e lejon vajzën të shikojë “Grey’s Anatomy” për shkak të të brendshmeve

Ellen Pompeo nuk e lejon vajzën e saj të vogël të shikojë “Grey’s Anatomy”. Aktorja u shfaq në një episod të...

Mix5 orë më herët

Mund të ketë efekte negative: Ç’duhet të dini për vajin e rozmarinës

Rozmarina është një nga bimët më të njohura në botë, me një mori përdorimesh në sektorët e shëndetit dhe bukurisë....

Radar5 orë më herët

Çfarë dihet deri tani për tragjedinë me 59 viktima në Maqedoninë e Veriut

Maqedonia e Veriut është tronditur nga një tragjedi e rëndë, pas një zjarri shkatërrues në diskotekën “Pulse” në qytetin e...

Facebook