Mos ndoshta keni një rebel të vogël dhe sjellja e tij, ju çon në kufijtë e durimit. Në këto kushte, çfarë duhet të bëni? Një metodë e re mund t’ju ndihmojë. Si quhet? Rezistenca paqësore! Shpikësi i saj? Mahatma Gandi.

Edhe fëmijët më të qetë dhe të bindur ndonjëherë i shqetësojnë prindërit e tyre. Kjo është arsyeja pse acarimet e vogla pothuajse nuk mungojnë në asnjë familje. Ndoshta se fëmija juaj i vogël, nuk i mblidhte lodrat e tij nga dhoma e ndenjes ose sepse grindeshin me vëllezërit dhe motrat për gotën e fundit të lëngut të frutave, duke detyruar babain ose nënën të ngrenë zërin. E gjithë kjo është krejt normale dhe u ndodh edhe familjeve…“më të mira”.

Por nëse fëmija juaj tre vjeçar ju godet, nëse pesë vjeçari juaj ju ofendon dhe tallet me ju në kopshtin e tij, nëse ai ju bën presion dhe ju kërkon gjëra të ndryshme në një mënyrë të shëmtuar dhe të vazhdueshme (p.sh. ëmbëlsira, para, të shikoj më shumë televizor), nëse duhet që ju t’i luteni me orë për të shkuar në shtrat ose për të ngrënë të gjithë ushqimin ose nëse ai kërcënon të bëjë “vetëvrasje”, atëherë gjërat ndryshojnë!

Këto nuk janë skandale dhe ankesa të zakonshme, por sjellje problematike. Pavarësisht shkaqeve të saj, kjo sjellje prish ekuilibrin e familjes dhe sjell gjerat sa andej këndej. Prindërit lëkunden midis tërbimit dhe dëshpërimit, të vegjlit provojnë kufijtë dhe nervat e babait dhe nënës dhe kënaqen me fuqinë e tyre.

A ka … shpëtim? Po! Mjafton të ndiqni taktikën e re të propozuar nga Profesori i Psikologjisë në Universitetin e Tel Aviv, Haim Omer, i cili bazohet në qëndrimin dhe filozofinë e Mahatma Gandit. Kjo i qetëson fëmijët dhe është mjaft efektive.

Politikani indian kishte arritur të shkonte kundër politikës së kolonialistëve britanikë, por pa arritur që konflikti i tyre të dilte jashtë kontrollit dhe të çonin në katastrofë. Cila ishte “arma” e tij? Rezistenca paqësore, jo e dhunshme. A nuk mund të përfitojnë prindërit nga kjo taktikë?

Një metodë novatore

Për shumë vite, Profesori i Psikologjisë Haim Omer ka punuar dhe testuar metodën e tij në shumë familje në Gjermani dhe Izrael. Të gjithë prindërit e përfshirë në studimin e tij ngjanin mes tyre. D.m.th., nënat dhe baballarët të cilët kishin problem një sjellje deviante dhe që konfliktoheshin vazhdueshëm me fëmijët e tyre të vegjël, ku zakonisht ndodhte për arsye të parëndësishme.

Ose nga ana tjetër, ishin prindërit të cilët… kishin dorëzuar armët e tyre dhe ishin bërë një lodër në duart e fëmijës së tyre. Në fakt, metoda e profesorit Omer tashmë është përdorur me sukses nga psikologë për fëmijë në Gjermani për fëmijë të vegjël dhe më të rritur.

Por cili është sekreti i metodës së re? Prindërit, pavarësisht nga mosha e fëmijës së tyre, duhet të ndalojnë “t’u përgjigjen” sfidave të tyre dhe të mos tërhiqen zvarrë në një rrugë që nuk çon askund, në këtë rreth vicioz që: “Do ta bësh!” – “Jo , nuk do ta bëj”. Çfarë do të thotë kjo në praktikë? Le të shohim se çfarë sugjeron metoda e re:

Asnjë predikim

Prindërit duhet të ndalojnë predikimet, lutjet, bisedat e pafund. Ajo që arrijnë është vetëm të lodhin vetveten dhe përfundimisht ta bëjnë vogëlushin të bëjë atë që do!

Reagime të qeta dhe jo të menjëhershme

Prindërit duhet të mësojnë të qëndrojnë të qetë në situata të rënda dhe të mos shpërqendrohen nga intensiteti i momentit. Nëse, për shembull, i vogli i tyre i godet, ata së pari duhet të heshtin dhe të mendojnë për atë që ndodhi.

Në këtë mënyrë do të frenojë zemërimin e tyre, gjë që mund t’i drejtojë në reagime të gabuara. Ata do të “përgjigjen” vetëm ndaj sjelljes së fëmijës së tyre pasi të ketë kaluar pak kohë: gjysmë ore nëse fëmija është nën 6 vjeç dhe një ditë nëse fëmija është më i madh.

Qartësimin e … situatës me “Ulu, sit-in!”

Prindërit duhet të jenë të qartë për fëmijën e tyre! Kjo do të thotë, atyre duhet t’u thuhet që tani e tutje nuk do të tolerojnë më sjelljen e tij të keqe. Por sepse një pesë vjeçar që godet p.sh. sistematikisht bashkëmoshatarët e tij ose që sillet shumë keq me nënën e tij … nuk i merr shumë seriozisht këtë lloj njoftimesh, prindërit duhet ta bëjnë paralajmërimi në mënyrën më korrekte. Dhe cila është kjo metodë?

“Sit-in!”. Kjo do të thotë, se prindërit duhet të “pushtojnë” dhomën e fëmijës, të ulen në një karrige dhe t’i thonë me një ton shumë serioz vogëlushit se ata nuk do ta durojnë më sjelljen e tij dhe tani e tutje presin propozimet e tij për të zgjidhur problemin.

Ekspertët e kësaj metode theksojnë se: “Me metodën Sit-in ne nuk i imponojmë asgjë fëmijës, por përkundrazi e inkurajojmë atë që ai të gjejë zgjidhjen më vete. Prindërit nuk janë as padronë që dinë gjithçka dhe as edukatorë të robotëve që ndajnë shpërblime ose ndëshkime”.

Një përqafim në çaste të vështira

Nëse fëmija është i vogël (2-3 vjeç) i cili ka ndonjë nga shpërthimet e njohura të zemërimit të kësaj moshe, d.m.th. ai bie në dysheme, ulërin, shkatërron objekte ose kërcënon të lëndojë veten, prindërit mund ta qetësojnë me një dorezë e quajtur “përqafimi i ariut”.

Në këtë rast i rrituri e merr fëmijën në krahë dhe i mbështjell fort krahët rreth tij, në mënyrë që fëmija të mos bëjë asnjë lëvizje. Mesazhi që merr vogëlushja është: “Unë jam këtu. Do të qëndroj këtu. Unë nuk do t’ju lë të vazhdoni të bësh atë që do ti”.

Dëshmitarët “mbrojtës”

Prindërit e fëmijëve agresivë zakonisht ndjehen të turpëruar nga sjellja e fëmijës së tyre të vegjël dhe shmangien të flasin për të. Sipas ekspertëve, është e rëndësishme të thyejnë heshtjen e tyre dhe të kërkojnë ndihmën e një personi të tyre: ose të një miku, ose te xhaxhai, ose te tezja e fëmijës.

Ky person mund të ndërmjetësojë në grindjet e tyre me të voglin, të shërbejë si “dëshmitar për mbrojtjen” e prindërve dhe t’i tregojë fëmijës që ai ose ajo dhe ka gjetur vendimin të babit ose nënës si me te duhurin. Le të mos harrojmë se rrethi i prindërimit – miqtë dhe të afërmit – luajnë një rol të rëndësishëm për fëmijët ashtu siç ata përfaqësojnë botën dhe për të rriturit.

Duke parë i vogli se kjo botë pranon dhe mbështet prindërit, qetësohet dhe ndjehet më e sigurt dhe e sigurt për prindërit e vet, prandaj ai i respekton dhe i vlerëson ata.

Së bashku “në zyrë”

Nëse fëmija është më i madh, prindërit mund të zbatojnë rutinën “Time-in”. Kjo do të thotë që fëmijës i kërkohet të kalojë një ditë me babanë ose nënën në vendin e tyre të punës.

Përfitimet

Duke zbatuar këtë metodë, prindërit fitojnë shumë. Së pari dhe më e rëndësishmja, ata fitojnë rëndësinë si prindër. Çfarë do të thotë kjo? Se ata pushojnë të ekzistuari … të padukshëm për vogëlushin. Kështu që bëhen më të fortë dhe e ndiejnë praninë e tyre. Dhe kjo fuqi është e kundërta e pushtetit, e cila shtyp dhe neutralizon fëmijën. Të mos harrojmë se dënimet dhe kërcënimet e largojnë fëmijën nga prindi.

Përkundrazi, forca që buron nga rezistenca paqësore e afron fëmijën me prindin, duke u bërë një urë komunikimi.

Fëmijët zhvillohen më mirë kur ndiejnë jo vetëm dashurinë dhe dashurinë e prindërve të tyre, por edhe fuqinë dhe vendosmërinë e tyre. Është e vështirë, sigurisht, ta bësh fëmijën të të shohë në këtë mënyrë çdo ditë: të butë, por edhe të fuqishëm.

Metoda Gandi, kërkon të ndërthurë këto dy elementë në mënyrën më të mirë dhe më të drejtpërdrejtë. Rezistenca paqësore mund të ndihmojë vërtet prindërit të rivendosin ekuilibrin në familjen e tyre. Dhe, në çastin që do ta arrijnë këtë gjë, nuk është më e nevojshme për…

Rezistenca paqësore mund të jetë “paqësore”, por është gjithashtu dinamike dhe qëllimi i prindërve të cilët e zbatojnë nuk është ta mposhtin … fëmijën. Nënat dhe baballarët që ndjekin këtë metodë, duhet të jenë në të njëjtën kohë të butë me të vegjlit e tyre. Ata duhet t’u thonë atyre “Unë të dua” dhe t’u tregojnë dashurinë dhe respektin e tyre.

Ata nuk duhet të largohen që të “mësojnë si duhet” vogëlushin turbullues me një ekskursion ose me një shëtitje për ëmbëlsira. Sidoqoftë, kjo duhet të bëhet pa asnjë këmbim, p.sh. “Nëse do të rish urtë, ne do të shkojmë në kinema”, por thjesht i tregoni vogëlushit se sa e llogarisni dhe e vlerësoni.

Çfarë është “Sit-in?”

Prindi (ose të dy prindërit) hyn në dhomë, mbyll derën dhe ulet në një karrige para derës së dhomës së fëmijës. Me një zë të qetë i thotë fëmijës: “Unë nuk pranoj më atë që ti bën (p.sh. sharjet dhe grushtimi ndaj fëmijëve të tjerë, etj). Unë do të qëndroj këtu dhe do të pres sugjerimet e tua se si mund të përmirësohet kjo situatë në të ardhmen “.

Babi (ose nëna) nuk duhet të hap në dialog me fëmijën, ta sfidojnë ose t’u përgjigjen sfidave të tyre. Nëse i vogli ia shtrinë dorën për ta goditur, ai mund të mbrohet, por jo me britma ose duke ndaluar goditjen. Nëse fëmija bën sugjerime serioze për zgjidhjen e problemit, prindi duhet ta diskutojë këtë me ta.

Nëse përsëri fëmija nuk propozon asgjë, atëherë prindi duhet të qëndrojë në dhomë (gjysmë ose një orë, në varësi të moshës së fëmijës). Nëse “Sit-in” nuk funksionon, mund të përsëritet ditën tjetër ose në ditët e tjera. Siç kanë treguar studimet, sjellja e fëmijës përmirësohet pas disa “uljeve”. Por kini kujdes! Situata nuk duhet të ndodhë menjëherë pas një zënke.

(Përgatiti Fon Ilia – psikolog klinik, Portali Shkollor)