Lidhu me ne

Temporal

Si funksionon shkalla Rihter?

Gjithmonë kemi frikë nga tërmetet, sidomos kur dëgjojmë për magnitudën e tij. Por si funksionon ajo?  Shkalla Rihter e quajtur kështu për nder të sizmologut amerikan Charles Francis Richter është një shkallë që shënon një numër për të matur energjinë e çliruar nga tërmeti. U krijua në vitin 1935 nga Rihteri dhe Beno Gutenbergu (të dy nga instituti i teknologjisë në Kaliforni) me synimin për të matur energjinë e çliruar gjatë një sizme. Formula për të llogaritur magnitudën e një tërmeti është si më poshtë:
Sipas shkallës vlerat e shënuara rriten në mënyrë logaritmike dhe jo në formë lineare, në një formë të ngjashme me shkallën e magnitudës yjore të përdorur në astronomi për të matur ndriçimin e yjeve. Kështu një tërmet me intensitet 4 nuk është dyfishi i një tërmeti me intensitet 2, por 100 herë më i lartë se ai. Shkalla Rihter arrin deri në 12 gradë, ku një sizmë e këtyre përmasave do të kishte të njëjtën fuqi me 1 miliardë tonelata të trinitroluenit me forcë të mjaftueshme për të çarë tokën përmes bërthamës.
Klasifiki i shkallës Rihter dhe ndikimi në sipërfaqe:
Më pak se 3.9: në përgjithësi nuk perceptohet.
Nga 4- 4.9: perceptohet shpesh, por me pak dëme.
Nga 5- 5.9: perceptohet, shkakton dëme të vogla, në ndërtesa të vjetra mund të shkaktojë dëme të mëdha.
Nga 6.0 – 6.9: mund të shkaktojë dëme të ashpra në zona të populluara në një perimetër prej 160 km.
Nga 7.0 – 7.9: tërmet i madh. Shkakton dëme serioze në shumë zona dhe zakonisht ka 18 të tillë në vit.
Nga 8.0 – 8.9: bëhet fjaë për një tërmet të madh që mund të shkaktojë dëme në zona të ndryshme prej qindra kilometrash. Prodhohen 1 ose 3 në vit.
Nga 9 – 9.9: janë tërmete shkatërruese në mijëra kilometra. Prodhohen 1 ose 2 në çdo 20 vjet.
Nga 10 e më lart: ende nuk është regjistruar një i tillë. Pasojat e tij do të ishin epike.
 Duke patur parasysh se tërmetet filluan të maten duke u nisur nga shek. XX, tërmeti me magnitudë më të lartë në histori u regjistrua në Valdivia, në Kili në vitin 1960. Sizma kishte një magnitudë prej 9.5 të shkallës Rihter. Pati 2 000 000 viktima dhe Valdivia u zhyt rreth 4 metra nën nivelin e detit si dhe shkaktoi  shpërthimin e vullkanit Puyehue.
Vazhdo leximin
Kliko të komentosh

Duhet të jeni i kyçur në mënyrë që të mund të lini një koment Kyçu

Përgjigju

MË TEPËR

Mix18 orë më herët

Çfarë ndodh në organizëm nëse nuk hani sheqer për 10 ditë

Sheqeri ka një efekt shkatërrimtar në organizëm dhe nxit shfaqjen e shumë problemeve dhe sëmundjeve shëndetësore siç janë: diabeti i...

Mix18 orë më herët

Faktori që ndikon në shtimin në peshë – Këshillat që ju duhen

Ushqyerja e keqe dhe shtimi në peshë janë pjesë e një cikli vicioz që rrezikon shëndetin jo vetëm të të...

Mix18 orë më herët

Përfitimet e pafundme nga lëngu i mandarinës

Kjo është stina e mandarinave. Ky frut i shijshëm pak më i vogël se portokalli mund të hahet në formën...

Mix18 orë më herët

Speci djegës – Si ta përdorni për shëndetin e zemrës

Speci i kuq djegës është përdorur prej mijëra vitesh kundër disa problemeve shëndetsore. Këtu përfshihet urthi, kllapia, sëmundjet e stomakut,...

Radar19 orë më herët

-Hej, Siri, a mund të më gjesh një mik të besueshëm?

Nga Ornela Çuçi “Popujt zakonisht i këndojnë virtyteve që nuk i kanë” më tha kolegia ime nga Kosta Rika në...

Mix19 orë më herët

Spotify publikon listën me këngët më të dëgjuara në historinë e saj

Aplikacioni muzikor Spotify ka ndarë një listë të 10 këngëve më të transmetuara në historinë e tij. Spotify është bërë...

Mix19 orë më herët

Andrea Toska, 14-vjeçari shqiptar që u shpërblye nga Samsung pasi zbuloi defektin në softuerin e tyre

Andrea Toska është një 14-vjeçar shqiptar, i cili ka arritur të zbulojë një defekt në softuerin e telefonave celularë Samsung...

Mix20 orë më herët

Qumështi i shtrydhur me pompë më pak i shëndetshëm sesa ushqyerja direkt nga gjiri?

Qumështi i gjirit i shtrydhur me pompë mund të mos jetë aq i shëndetshëm për fëmijët, sa qumështi i dhënë direkt nga...

Kioske20 orë më herët

Nëse nevojën për politikanë të rinj opozitarë do ta kishte përmbushur PD …

Nga Indrit Vokshi Partitë e reja Lulëzuan sepse degradoi PD-ja. Në raport me to, Fevziu, Sandri, Carlo, Vjollca, Irfani, Ylli,...

Mix21 orë më herët

Arsyeja absurde pse Mark Zuckerberg eliminoi fact checking nga Facebook

Lajmi për eliminimin e verifikimit të fakteve nga palët e treta nga rrjetet sociale Meta ka ngjallur jo pak komente...

Facebook