Shprehja

Milton Estomba qe fëmijë i mahnitshëm. Sa mbushi shtatë vjeç, ishte në gjendje të luante Sonatën nr. 3 opus 5 të Brahmsit, kurse në moshën njëmbëdhjetëvjeçare u brohorit me entuziazëm e miratim të njëzëshëm gjatë një vargu koncertesh që dha në kryeqytetet kryesore të Amerikës dhe të Europës.
Kur u bë njëzet vjeç, te pianisti i ri u vu re një ndryshim i dukshëm. Kishte nisur të merrej shumë me lëvizjet e fryra, me shndërrimin e fytyrës, ngërthimin e vetullave, me sytë gjysmë të mbyllur dhe efekte të tjera. Të gjitha këto ai i quante “shprehja ime”.
Pak nga pak Estomba u bë specialist i këtyre “shprehjeve”. Një e përdorte për të luajtur “Patetikën”, një tjetër për “Vajzat në kopsht”, një të tretë për “Polonezen”. Para çdo koncerti bënte prova para pasqyrës; publiku, i rrëmbyer nga loja e tij, i quante të vetvetishme ato shprehje dhe e priste me duartrokitje të stuhishme me thirrjet “Të lumtë!” dhe përplasje këmbësh.
Simptoma e parë shqetësuese u shfaq gjatë recitalit të një të shtune. Publiku vuri re diçka të çuditshme dhe një grimë habie u ndërfut në mes duartrokitjeve. Kishte ndodhur që Estomboja e kishte luajtur “Katedralen e mbytur” me “shprehjen” e “Marshit turk”.
Katastrofa ndodhi gjashtë muaj më vonë dhe mjekët e quajtën amnezi hapësinore. Kjo hapësirë lidhej me repertorin. Gjatë njëzet e katër orëve Milton Estomboja i harroi përgjithmonë të gjitha nokturnet, preludet e sonatat që kishte pasur më parë në repertorin e tij të gjerë.
Çudia e madhe ishte se ai nuk kishte harruar asnjë nga lëvizjet e fryra dhe efektet që shoqëronin çdo interpretim të tij. Që atëherë ai nuk mundi më të japë asnjë koncert në piano, po i kishte mbetur diçka për t’u ngushëlluar.
Edhe tani, në mbrëmjet e së shtunës, miqtë e tij besnikë shkojnë në shtëpi për të marrë pjesë në recitalet e “shprehjeve” të tij. Në mes tyre zotëron mendimi i përgjithshëmm se kryevepra e tij është “Appassionata”.