Lidhu me ne

Temporal

Përkthyesi si shkrimtari i dytë i të njëjtit libër

 

Deborah Smith, “The Financial Times”
Në vitin 2013 përktheva një libër të titulluar “Vegjetarian”, nga autorja koreanojugore, Han Kang. Më pas, pothuajse në këtë kohë të vitit të kaluar, romani u rendit ndër pretendentët për çmimin ndërkombëtar “Man Booker”.
Nuk është modesti e rreme, as mungesë talenti për të pranuar se isha me fat.
“Vegjetarian” ishte përkthimi im i parë i botuar, ndërsa kisha nisur ta mësoja gjuhën në vitin 2010. Ekzistenca e vetë çmimit – i parë si një çmim që i jepet një libri të vetëm dhe jo një grupi veprash bashkë me shumën 50,000 £ e ndarë në mënyrë të barabartë mes autorit dhe përkthyesit – ishte një kredit për ata që kanë kohë që po mbrojnë traditën tonë “të padukshme” dhe gjithnjë të keqpaguar. Ishte një farë mënyre, një mundësi për t’i dhënë njohjen që meriton.
Pasuria e metaforave për përkthyesin – tradhtar, shërbëtor, fjalor njerëzor – dëshmon për një këmbëngulje shqetësuese që ne të qëndrojmë në prapaskenë, në varësi.
Ata që unë intervistova për këtë shkrim ishin të gjithë të përulur, por përulësia nuk është e barabartë me krenarinë profesionale. Përkthyesit janë si autorë në shumë mënyra – gjatë rrjedhës së një libri, ne do të merremi me disa fjalë, do të ëndërrojmë për personazhet, do na dhembë shpina dhe sytë prej marrëdhënies që i kalon 14-orët në ditë, kërrusur mbi kompjuterat tanë.
Autorët bëjnë gjithçka që bëjnë përkthyesit – ritëm, humor, ritëm, ndalesë – plus komplot, karakter dhe krijimin ex nihilo; si mund të mos kemi frikë nga kjo? Unë mund të jem bashkëpunëtore e Han Kang, por unë jam edhe fansja e saj më e madhe.
Të gjitha metaforat janë përafrime të papërsosura- e preferuara ime është ajo e përkthyesit dhe autorit si instrumentisti me kompozitorin. Kompozitori e ka bërë tashmë punën – por sa e vështirë do jetë për ta luajtur atë pjesë?
Dhe sa ndryshim ka pjesa në varësi të asaj se kush luan, kur të gjitha shënimet qëndrojnë të njëjta? A nuk janë pianistët vetëm kompozitorë të frustruar? Edhe gjeniu Mozart mund të ndryshojë gjatë ekzekutimit të pjesës; duhet pasion, përkushtim dhe një vesh i lindur për muzikë…. Ashtu siç ka muzikantë të mirënjohur në të gjitha pikat që nga “puritanët” te “interpretuesit” edhe forca e formës sonë të artit shtrihet në diversitet. Të gjithë e meritojnë momentin e tyre të shkëlqimit.
Në një farë kuptimi, përkthimi është bashkëpunim; shumë autorë janë mjaft bujarë për të pranuar se libri i tyre bëhet diçka e re në përkthim, produkt i jo një, por dy (ose në rastin e fshehtësisë, tre) talenteve të jashtëzakonshme të shkrimit.
“Unë përkthej në një lloj transi”, më tha Mandelli, “i etur për të parë se çfarë do të vijë më pas. Në këtë mënyrë, anglishtja ime rikrijon rrjedhjen dhe rrjedhën e origjinalit francez, ritmin dhe ritmin e tij”. Por Charlotte Mandell Mandell gjithashtu pranon, veçanërisht për shumicën prej nesh që punojnë më shumë vetëm se sa në çift, se përkthimi “mund të jetë një kohë shumë e gjatë në vetmi”- sidomos edhe se kontributi ynë shpesh është injoruar apo keqkuptuar“.
Vazhdo leximin
Kliko të komentosh

Duhet të jeni i kyçur në mënyrë që të mund të lini një koment Kyçu

Përgjigju

MË TEPËR

Radar3 ditë më herët

U hoqën nga gara, por nuk mërziten! Si shprehen socialistët pas publikimit të listës

Me 186 kandidatë do të hyjë në garën e 11 Majit Partia Socialiste. Por si çdo listë edhe ajo mund të...

Mix3 ditë më herët

Ushqimet për një agjërim sa më të shëndetshëm gjatë Ramazanit

Gjatë kohës së vakteve në muajin e Ramazanit, familjet myslimane zakonisht mblidhen për të shijuar vaktin pas perëndimit të diellit...

Mix3 ditë më herët

Mollët, portokalli dhe kivi, frutat më të mira për mëngjes dhe përfitimet e tyre për shëndetin

Studime të ndryshme kanë treguar se ngrënia e mëngjesit mund të ndihmojë në stimulimin e metabolizmit. Një mëngjes i shëndetshëm...

Mix3 ditë më herët

Rihanna vesh xhinset $1,200 të Kendrick Lamar

Mesa duket, Rihanna ‘is like us’. Një muaj pasi Kendrick Lamar bëri bujë me performancën e tij në “Super Bowl...

Mix3 ditë më herët

Si të humbasësh peshë duke ecur! Këshillat për një rezultat të shpejtë

Për të mbajtur një trup të shëndetshëm mënyrat e duhura janë vetëm dy, aktiviteti i vazhdueshëm fizik dhe regjimi i...

Radar3 ditë më herët

“Lista e PD me një grusht servilash”, Basha – kolegëve demokratë: I paralajmërova, i ftoj të na votojnë ne! U bënë pishman për mumifikimin e partisë

Kryetari i Demokratëve Euroatlantikë dhe njëkohësisht drejtues i Koalicionit Euroatlantik në zgjedhjet e 11 majit, Lulzim Basha, i bëri thirrje...

Aktualitet3 ditë më herët

PD dhe PS nxjerrin emrat kandidatëve që do përballen në zgjedhjet e 11 majit

Partia Demokratike dhe Partia Socialiste kanë vendosur emrat e kandidatëve për deputetë të cilët do kandidojnë në zgjedhjet e 11...

Kryesore3 ditë më herët

Të zhgënjehesh nga Berisha në vitin 2025?

Dhe nëse dikush priste që ai do të luante ndryshe këtë herë, atëherë problemi nuk është Berisha – problemi është...

Aktualitet5 ditë më herët

Ben Andoni: Rama po përgatitet për republikën presidenciale

Kryeministri Edi Rama tha së fundmi se ka mundësi që të mos jetë më në listën e deputetëve. Kjo ka...

Radar5 ditë më herët

Eksodi i “diplomave”, në 2023 u diplomuan rreth 12 mijë studentë më pak se në 2019!

Eksodi i diplomave nuk ka të ndalur, teksa në bankat dhe auditore ka gjithnjë e me pak studentë, sot çka...

Facebook